به نقل از مهتاب من، برخی از تولیدکنندگان و تاجران برنج هفته قبل اظهاراتی در خصوص صادرات این محصول نقل کردند؛ این در حالی است که در سال‌های تازه به علت افت قوت اقتصادی مردم و حذف گوشت قرمز از زیاد تر سفره‌ها و افت مصرف مرغ، برنج به غذای مهم مردم تبدیل شده است.

ایران به‌گفتن یکی از تولیدکننده‌های برتر به لحاظ کیفی در بازار جهانی برنج شناخته می‌بشود اما در سال‌های تازه تبدیل به چهارمین واردکننده برنج شده است.

تا قبل از شوک قیمتی سال ۱۴۰۰ تعداد مصرف‌کننده‌های برنج ایرانی زیاد تر از مصرف‌کنندگان برنج خارجی می بود، اما سپس از افزایش تورم و رشد قیمت دلار، قیمت برنج ایرانی نیز به مقدار چشمگیری افزایش اشکار کرد؛ در نهایت این تناسب برعکس شد و امروز برنج ایرانی تبدیل به یک ماده غذایی لوکس شده است.

آمار واردات و تشکیل برنج

در سال ۱۴۰۰ به علت کم‌آبی، تشکیل برنج کمتر از مقدار هر سال می بود. بنابر آمار اظهار‌شده از سوی انجمن تولیدکنندگان، در این سال یک میلیون و ۷۵۰ هزار تن برنج تشکیل شده است و در روبه رو، واردات برنج هم یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن بوده است.

سال ۱۴۰۱، سال پرآبی می بود و مقدار تشکیل برنج به دو میلیون تن رسید؛ واردات برنج با یک جهش خیره‌کننده به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن افزایش اشکار کرد. تحول اجباری ذائقه مردم به سمت برنج هندی و پاکستانی جهت شد که بازار برنج ایرانی به رکود برود و تا این مدت برنج‌های سال قبل در انبارها حاضر باشد.

این در حالی‌ست که بنا بر آمار رسمی، مقدار مصرف برنج سرزمین، سالیانه ۳.۵ میلیون تن است و سرانه مصرف برنج هر ایرانی ۳۶ کیلوگرم در سال است. حجم بالای برنج دپوشده ایرانی در انبارها و افزایش واردات و صفرشدن مقدار ذخایر برنج خارجی در سال جاری همه انها حاکی است، برنج هندی که در سال ۱۳۹۹ سهم ۳۰ درصدی از بازار مصرف برنج سرزمین را در اختیار داشت امروز سهم آن به بیشتر از ۶۰ درصد رسیده است.

این در حالی‌ست که مسیح کشاورز، دبیر انجمن تشکیل کنندگان وتامین کنندگان برنج ایران در گفتگو با مهتاب من از عقب‌ماندن ۴۵ درصدی قیمت برنج ایرانی نسبت به تورم خبر داد. بالا رفتن حجم برنج دپویی و فروش حداقلی محصول امسال، جهت شده است سخن بگویید‌هایی در خصوص صادرات نقل بشود.

صادرات برنج؛ یک آرزو

کشاورز با گفتن این که صادرات تعریف خاصی دارد، او گفت: نظر شخصی من این است که صادرات فقط در حد سخن باقی خواهد ماند. او گفت: ما فقط یک پایانه صادراتی برنج در مازندران داریم و بقیه استان‌ها برنجی که تشکیل می‌کنند برای مصرف همان محدوده است. امسال هم افزایش تشکیل در استان خوزستان رخ داده که برنج‌های خاص همان منطقه است. تعریف صادرات این است که حداقل ۳۰ درصد تشکیل داخل، به کشورهای دیگر صادر بشود؛ اعداد در این حوزه میلیون تن است نه یک کانتینر! هند امروز تامین‌کننده مهم برنج جهان است و ۱۲۰ میلیون تن تشکیل دارد که ۱۰۰ میلیون آن را مصرف می‌کند.

او گفت: این سرزمین سال‌ها روی کیفیت و زیرساخت‌های صادراتی خود کار کرده، آن‌قدر که چند سال است قیمت برنج صادراتی خود را یک دلار نگه داشته است؛ اکنون برنج ایرانی که قیمت آن چهار دلار است چطور می‌تواند با آن رقابت کند؟

کشاورز اضافه کرد: تا این مدت در سرزمین از کارخانه‌های شالیکوبی قبل از انقلاب منفعت گیری می‌بشود. کارخانه ۵۰ درصد محصول را به طور شکسته یا دانه‌مرغی تحویل می‌دهد و آن ۵۰ درصد باقیمانده باید جور همه هزینه‌های انجام‌شده همانند کود، برق و… را بکشد؛ شالیکار با راه حلهای سنتی کاشت انجام می‌دهد و اصلا تکنولوژی در زنجیره تشکیل برنج ایرانی معنی ندارد؛ اما زیاد راحت در رابطه صادرات سخن بگویید می‌کنیم!

این فعال حوزه برنج تصریح کرد: در رژیم غذایی مردم اروپا برنج جایگاهی ندارد؛ آمریکای شمالی و جنوبی خودشان تشکیل دارند. در آسیا نیز با وجود هند، تایلند و پاکستان دیگر فضایی برای رقابت باقی نمی‌ماند؛ ظرفیت ما همان چند کانتینر در سال است که به کشورهای حوزه خلیج فارس ارسال می‌بشود. اخیرا هم یک کانتینر برای ایرانیانی که در کانادا می باشند ارسال شده است. اسم این را نمی توان صادرات گذاشت. نهایت ظرفیت صادرات ما پنج هزار تن است!

برنج؛ قوت لایموت مردم

کشاورز در خصوص جایگاه برنج در رژیم غذایی مردم سرزمین او گفت: امروز برنج قوت لایموت مردم شده است. تعداد بسیاری از مردم غذاهای نانی هم نمی توانند درست کنند چون قیمت همه‌شده آن زیاد تر از غذای برنجی است. بعد به ناچار به سمت برنج آمدند؛ برنج خارجی با یک قاشق رب، سیب‌زمینی و پیاز سرخ‌کرده غذایی است که نیازهای حداقلی بدن را تامین می‌کند، امروز برنج جانشین نان شده است.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران در ادامه گفت: اگر امسال تاجران و واردکنندگان برنج‌های سال قبل را که در انبار، شپشک زده می بود و مشتری نداشت نمی‌خریدند، تعداد بسیاری از برنج‌کاران امسال دیگر توان کشت نداشتند.

وی در آخر تصریح کرد: سرزمین ما کم‌آب است و هزینه همه‌شده تشکیل در حوزه کشاورزی زیاد بالاست؛ بعد باید منبع های را به سمت دیگر حوزه‌ها همانند نفت، پتروشیمی و معادن هدایت کنیم. اقتصاد ما بر پایه نفت و محصولات معدنی است؛ اقتصاد کشوری همانند هند بر پایه کشاورزی است بعد نباید انتظار داشته باشیم در بازار محصولات کشاورزی با آن سرزمین رقابت کنیم.

برای خبر زیاد تر می‌توانید به صفحه کشاورزی تجارت نیوز مراجعه کنید