به گزارش خبرنگار فرهنگی مهتاب من از تنسیم ، دو سرزمین ایران و ژاپن از قبلهای دور روابط منسجم و دوستانهای داشتند و این ربط با رنگ و بوی فرهنگ مدام در سطوح قابل اتکائی قرار داشته و دارد که تعداد بسیاری از کارشناسان و مورخان این روال را مدیون جاده ابریشم و شکلگیری خردهفرهنگهای گوناگون بین دو سرزمین به واسطه داد و ستدهای اقتصادی میدانند.
این در حالی است که برخی بر این باورند تقارن برخی رویدادها در دو سرزمین همچون انقلاب میجی، انقلاب مشروطه و ملی شدن صنعت نفت نقاط عطفی در تحکیم زیاد تر روابط بین ایران و ژاپن می باشند و اکنون نیز همین پیشینه به تحکیم روابط دیپلماتیک دو سرزمین پشتیبانی شایانی کرده و در دوره جاری که نوشته دیپلماسی فرهنگی ایران از سوی دولت سیزدهم پررنگتر پیگیری میبشود جای تردید نیست که این پیشینه میتواند نه تنها در اراعه عکس دقیقتری از حقیقت ایران به جهان خارج از مرزهای کشورمان پشتیبانی کند بلکه عاملی است در تشکیل جایگاه منطقی برای ایران در سرزمینهای شرقی آن هم در وقتی که پروژه ایرانهراسی از سوی دشمنان ما در اقصینقاط دهکده جهانی جستوجو میبشود.
نظم، ضمانت، اراده، خلاقیت و نوآوری بخشی از ذهنیتهای فراگیری است که مدام در توصیف ژاپنیها در افکار عمومی ایرانیها وجود داشته و یک سابقه مثبت و دوستانه در روابط ایران و ژاپن مشاهده میبشود اما برخلاف این حقیقت، نوع روبه روهای ایالات متحده امریکا با ایران بر سر این روابط سایه سنگینی انداخته است و با وجود این که ژاپنیها خود یک قربانی جنایتهای آمریکایی محسوب خواهد شد و با دشمنی این حکومت علیه مردم ایران سپس از انقلاب و دوران جنگ تحمیلی و سالهای بعد از آن ناآشنا نیستند، اما این قلدرمآبی امریکایی در حقنه کردن سیاستهای خود به دولتهای دیگر از جمله ژاپن جهت شده که روابط دو سرزمین در سطحی پایین و محدود پی گرفته بشود. در حالی که عرصهها، ظرفیتها و علاقمندیهای بیشماری برای گسترش روابط وجود دارد.
آیکاوا کازوتوشی از سال ۲۰۲۰ سفیر تام الاختیار ژاپن در ایران می بود. او پیش از این که به ایران بیاید به گفتن معاون سفیر در سفارت ژاپن در واشنگتن دیسی وجود داشته و این چنین یکی از سیاستمداران برجسته ژاپنی محسوب میبشود که در حوزه مسائل هستهای نیز سابقه کاری برجستهای دارد. او مدیر کل امور خلع سلاح و منع گسترش سلاحهای هستهای بوده و سابقه کاری قابل توجهی در مقر سازمان ملل و شورای امنیت داشته است. یقیناً وجود او در ایران و شناخت او درمورد ایران به دوره تازه فعالیت او در جایگاه سفیر محدود نمیبشود و او در سال ۲۰۰۸ نیز به گفتن وزیر مختار سفارت ژاپن در تهران وجود داشته است.
آخرین مطالب
پیشینه فرهنگی و تمدنی ایران را به خوبی میشناسد و تسلط قابل توجهی بر مناسبات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و تاریخ معاصر ایران دارد. از این جهت او مباحثه با او میتواند یک گفتگوی چند جانبه و در عرصههای متنوع باشد. سابقه سفیر ژاپن و این چنین اتحاد بین این سرزمین با ایالات متحده امریکا ایجاب میکند که دیدگاههای او درمورد برنامه هستهای ایران، مذاکرات ایران با ۵+۱، همکاری با آژانس انرژی اتمی و این چنین مسائل حوزه تحریم هم در کانون دقت قرار گیرد.
قسمت اول این او مباحثه نظرات کازو توشی آیکاوا از مناسباتی که در منطقه آسیای شرقی و جنوب شرقی و دریای چین جنوبی در جریان است تا مراودات دوجانبه ایران-ژاپن در حوزههای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی را در ادامه میخوانید:
بوی نفت ایران در پرفروشترین رمان سال ۲۰۱۳ ژاپن
* آقای کازوتوشی ابتدا از شما برای هنگامی که برای این او مباحثه در نظر گرفتید، سپاس میکنم. تمایل داریم او گفتوگوی امروز ما با حضرتعالی در عرصههای گوناگون سیاسی، فرهنگی اقتصادی و حوالی چند موضع در حوزه بینالملل و مسائل منطقه شرق آسیا باشد. اما اگر موافق باشید به گفتن مقدمه و برای اغاز تمایل دارم مصاحبه را از اینجا اغاز کنم که بر پایه اسناد تاریخی روابط فرهنگی بین دو سرزمین قدمتی ۱۳۰۰ ساله دارد، این دوره طویل چه اثری در وحدت بین دو سرزمین داشته و دارد؟
برای جواب به این سئوال نیازمند اراعه مقدمهای هستم که این ربط تاریخی را بهتر فهمیدن کنیم و سپس از آن به سئوال شما جواب میدهم. بر پایه آخرین تحقیقات و گزارشها این مسئله وجود دارد که در قرن هفتم یک کارمند ژاپنی در بلخ زندگی میکرده که به همین واسطه اطلاعاتی از سرزمین ایران پیدا کرده و سپس از آن اواخر قرن نوزدهم هنگامی در ایران انقلاب مشروطه توانایی شده در همان زمان – تقریباً در ایام شبیه – در ژاپن نیز انقلاب می جی اتفاق افتاد و انقلاب مذکور دگرگونیهای عظیم سیاسی را در سرزمین ژاپن تشکیل کرد و مسئله دلنشین دقت این است که تقارن این دو اتفاقات در کشورهای ایران و ژاپن تجارب مشترکی را در بین ملتها تشکیل کرد.
اگر مقداری جلوتر بیاییم در دوره دولت مصدق، هنگامی صنعت نفت ایران ملی شد یک شرکت ژاپنی به نام شرکت “ایده میتسو” از ایران نفت خریداری میکرد که همین مبادله اقتصادی هم عامل تبادل فرهنگها و برخوردهای فرهنگی بین افراد می بود. همه این رویدادها در قالب رمانی از نائوکی هیاکوتا (Naoki Hyakuta) هم چاپ شده که سال ۲۰۱۳ میلادی به گفتن پرفروشترین کتاب در سرزمین ژاپن شناخته شد.
اینها چند مورد از مواردی است که در ژاپن درمورد ایران توانایی شده و پیشینه تاریخی ربط بین دو سرزمین را مشخص می کند اما مصادیق فرد دیگر هم هست که در ایران مشهور است و همه از آن خبر دارند. برای مثال در دوران معاصر پخش سریالی به نام “اوشین” که یک سریال ژاپنی می بود در ایران مورد استقبال زیاد بسیاری قرار گرفت و برای ایرانیان عرصهای فراهم شد تا با فرهنگ سرزمین ژاپن در سطح گستردهتری آشنا شوند و از آن به سپس فرهنگ سرزمین ژاپن از سوی ایرانیها در قالب محصولات سینمایی و انیمیشنها نیز جستوجو شد.
روال یاد شده در دوره جنگ عراق با ایران نیز شکل متغیری به خود گرفت. با مهاجرت گروهی از ایرانیان به ژاپن عرصه شکلگیری جامعه ایرانی در سرزمین ژاپن تشکیل شد. ادبیات و تعداد بسیاری از خرده فرهنگهای ایرانی به واسطه آنها تثبت شد و اخیراً هم که بازدید نخست وزیر اسبق و مرحوم ژاپن، آقای شینزو آبه از ایران را ناظر بودیم که تحکیم بیشتری بین روابط دو سرزمین تشکیل کرد.
تحریمها و اتحاد ژاپن با آمریکا مانع روابط دوستانه ما با ایران نشده است
مسئله قابل دقت این دیدار مربوط به این مسئله است که بازدید مرحوم آقای آبه از ایران درست در وقتی اتفاق افتاد که تحریمهای شدیدی از سوی رئیس جمهور آمریکا علیه ایران شکل گرفته می بود و آقای آبه تلاش کرد برای از بین بردن این مشکلات بین دو سرزمین نقش میانجی داشته باشد و در دوره همهگیری کرونا هم طی یک عمل بشر دوستانه، ژاپن به گفتن اولین سرزمین اهدا کننده واکسن کرونا به ایران چیزی نزدیک به ۴ میلیون دُز واکسن، به ایران اهدا کرد.
به این ترتیب میبینیم که ربط تاریخی بین دو سرزمین چطور از قبلهای دور تا امروز نقشآفرینی کرده و به همین واسطه ادامه دارد. بر همین مبنا هم هست که نخست وزیر ژاپن آقای فومیو کیشیدا و رئیس جمهور ایران، آیتالله رئیسی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با هم او مباحثه کردند و علاوه بر این، وزرای خارجه ایران و ژاپن چند بار با هم او گفتوگوی تلفنی داشتند. از این رو و با در نظر گرفتن این نوشته که تحریمها ربط با ایران را سخت کرده، میبینیم ژاپن درحالی که همزمان متحد آمریکاست با ایران نیز روابط دوستانه داشته و دارد.
فکر میکنم این مقدمه جواب مشخصی به سئوال شما می بود تا مخاطبان با مصادیقی عینی از ربط مستحکم و قابل اتکاء بین دو سرزمین ژاپن و ایران آشنا شوند.
* به نوشته اتحاد ژاپن با آمریکا و سفر نخست وزیر مرحوم آقای شینزو آبه به ایران با مقصد میانجیگری بین ایران و امریکا اشاره فرمودید که در ادامه او گفت و گو درمورد آن سفر و مناسبات سیاسیای که در جریان است سوالاتی از محضر شما خواهم سوال کرد. اگر بخواهیم هم چنان فرهنگی پیش برویم، به استقبال مردم ایران از سریال «اوشین» و انیمیشنهای ژاپنی اشاره داشتید. برخی از کارگردانها و فیلمهای ایرانی در سرزمین ژاپن شناخته شدهاند و یک یا دو مورد فیلم مشترک هم در کارنامه داریم؛ نظرتان درمورد جایگاه فیلم و همکاریهای مشترک در جهت گسترش دیپلماسی فرهنگی چیست؟ خوشبختانه بازار انیمیشن ما در عرصه جهانی و بینالمللی شرایط خوبی دارد چه مقدار از انیمیشنهای ایرانی در ژاپن استقبال میبشود؟ برسیای از این آثار دارید؟
فیلمهای ایرانی در ژاپن زیاد معروفاند و طرفداران تعداد بسیاری دارند. در ژاپن جشن فیلم بینالمللی توکیو برگزار میبشود و در سالهای تازه فیلم «متری شیش و نیم» کاری از سعید روستایی در این جشنواره جایزه گرفت. این چنین فیلم «جنگ جهانی سوم» زیاد در ژاپن با استقبال روبرو شد.
ژاپن در ساخت انیمیشن هم جایگاه خوبی دارد اما انیمیشنهای ایرانی در جشن فیلم آکادمی شرکت داشتند و دو انیمیشن ایرانی نظر شدند. از ژاپن نیز یک فیلم به جشنواره بینالمللی فیلم فجر راه اشکار کرد. نام این فیلم «گلهای فرد دیگر» است. هنگامی کارگردان این فیلم به ایران آمدند با او سخن بگویید کردم به من میاو گفت هنگامی کودک بودم مادرم زیاد فیلمهای ایرانی را دوست داشتند و مرا زیاد با خودش میبرد و فیلمهای ایرانی را میدیدم.
تا بحال ژاپن و ایران فیلمهای مشترکی ساختهاند. عباس کیارستمی یک فیلم مشترک ساخته است. اگر دولتها پشتیبانی بدهند صنعت فیلمهای دو سرزمین همچون دهههای قبل فعال و پویا پیش خواهد رفت. برای محدودیت ساخت فیلم، شرکت در جشنواره فیلم فجر سخت است و در این زمان همه فیلمهای ژاپن را نمیتوانیم به نمایش درآوریم از این رو با منفعت گیری از زمان ماه فرهنگی ژاپن فیلمهای مختلفی را معارفه میکنیم.
* بر پایه همان مقدمهای که شما نقل کردید، آیا شکلگیری انجمن ادبی و کمیته تمدن ایران در ژاپن، حاصل همین نگاه اهمیت دادن به روابط فرهنگی است؟ دستاوردهای این انجمن تا بحال چه بوده است؟
ببینید ژاپن در عرصه آثار کهن، ادبیات معاصر یا کتابهای مربوط به کودکان و همه آحاد جامعه معروف است، به این علت ژاپنیها با مطالعه این محصولات فرهنگی خصوصاً کتاب و ادبیاتی که وجود دارد، اطلاعات تاریخی و غیر تاریخی نسبت به کشورشان را به دست میآورند. اما درمورد ایران به این مسئله اشاره میکنم که کتابی به نوشته اوسامو دازای با نام “دیگر انسان نیست” در ژاپن زیاد معروف و شناخته شده است که در همین کتاب شعری از خیام شاعر معروف ایرانی وجود دارد و ناظر مثالی برای ربط ژاپنیها با آثار ادبی کهن ایران است.
به نظر من این اتفاق زیاد مساعد است که مبادلات ادبی بین دو سرزمین وجود دارد و سفارت ژاپن برای تحکیم این رابطه برنامههای مختلفی را در دستور کار دارد تا با منفعت گیری از تبادلات ادبی مردم دو سرزمین دقیقتر با یکدیگر آشنا شوند، اتفاقاً هنگامی بازدید میکنیم تعداد کتابفروشیهای بسیاری در هر دو سرزمین میبینیم و حکایت از آن دارد که کتاب در بین مردم جایگاهی زیاد اختصاصی دارد و میتوانیم از این امتیاز منفعت گیری کنیم.
یقیناً یک مسئله در این بین به گفتن حق مؤلف و نگه داری مالکیت معنوی آثار وجود دارد که امیدوارم، رفع بشود تا بتوانیم در عرصه مبادلات ادبی زیاد تر، هدفمندتر و دقیقتر عمل کنیم و مجدد اصرار میکنم سفارت ژاپن برای پیشرفت مبادلات ادبیات کارهای خوبی درنظر گرفته است.
* اخیراً سفارت ژاپن یک پویش کتابخوانی برگزار کرد و ناظر شرکت شما در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران هم بودیم. گویا علاقمندی بسیاری در این باره در شما وجود دارد. به نظر شما کتاب در تشکیل عکس دقیق و تبیین هویت ملتها چه مقدار اثرگذار است؟
مسئله قابل دقت این دیدار مربوط به این مسئله است که بازدید آقای آبه از ایران درست در وقتی اتفاق افتاد که تحریمهای شدیدی از سوی رئیس جمهور آمریکا علیه ایران شکل گرفته می بود و آقای آبه تلاش کرد برای از بین بردن این مشکلات بین دو سرزمین نقش میانجی داشته باشد و در دوره همهگیری کرونا هم طی یک عمل بشر دوستانه، ژاپن به گفتن اولین سرزمین اهدا کننده واکسن کرونا به ایران چیزی نزدیک به ۴ میلیون دُز واکسن، به ایران اهدا کرد.
برای جواب به این سوال، باید بگویم در حالی که حق مؤلف و نویسنده را مراعات میکنیم، مدام دوست دارم کتابهای ژاپنی را به مردم ایران معارفه کنیم. به همین خاطر خودم به نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران رفتم تا از طریق این نمایشگاه، از نزدیک در جریان حالت علاقهمندان ایرانی به مطالعه کتابهای ژاپنی قرار بگیرم. منظورم این هست که با دقت به وجود ایرانیها در نمایشگاه کتاب تلاش کردم تا از علاقه ایرانیها به قسمتهای گوناگون ادبی همانند نوع کتاب، ژانر یا حوزه گوناگون ادبیات آگاه شوم که یقیناً اطلاعات کاربردی و مناسبی هم به دست آمد.
اجازه دهید به یک مسئله هم اشاره کنم من شنیدم در سرزمین ایران جایزهای وجود دارد و به افرادی تعلق مییابد که کتابهای فارسی را به زبانهای خارجی ترجمه میکنند و به این نحو تشویقی برای تشکیل این چنین کتابها و آثاری صورت میگیرد. به همین شکل سفارت ژاپن هم تمایل دارد فعالیت شبیهی را رقم بزند و از گسترش ترجمه کتابهای ایرانی برای مردم ژاپن استقبال کند.
* یاد یک کتاب ژاپنی افتادم به نام «دختری کنار پنجره» یا همان کتابی که با نام توتوچان در ایران شناخته شدهتر است و میتواند یک مصداق در معارفه فرهنگ و تدقیق شناخت مردمان دو سرزمین به یکدیگر باشد. حتماً خبر دارید که این کتاب به اختصاصی در بین تعداد بسیاری از معلمان ایرانی و افرادی که در حوزه آموزش و پرورش فعالیت میکنند، مورد استقبال واقع شده است. به طور کلیتر فعالان حوزه آموزش در ایران علاقمندی بسیاری به رصد روشهای آموزش و پرورش در کشورهای دیگر دارند و نظام آموزش ابتدایی ژاپن تجارب خوبی برای این قشر از جامعه فرهنگی ایران به همراه داشته است. حتی در سالهای تازه چند مستند ایرانی هم مبتنی بر مرور ایده ها، تجارب آموزشی و این روشهای نوین شکلدهنده شخصیت، توانایی، توانمندی و آگاهی دانشآموزان در مدارس ژاپنی در ایران ساخته شده است. خود این استقبال از یک تاثییر ادبی که متعلق به سالها پیش هم هست، به راحتی مشخص می کند که ظرفیت و عرصه بزرگی برای همکاری و تبادل تجارب در حوزه آموزش وجود دارد. آیا تا بحال به جستوجو برقراری ارتباطی برای همکاری و تبادل تجارب بین سیستم آموزشی دو سرزمین و این چنین جامعه معلمان و مدارس وجود داشته است؟
قبل از جواب به این سئوال باید پافشاری کنم که ساختار آموزشی ژاپن عالی است، اما باید بهتر بشود و به این مسئله اشاره میکنم که کل سیستم آموزشی ژاپن توسط دولت برنامهریزی نشده و قسمت خصوصی هم در این عرصه فعالیت قابل توجهی دارد. قسمت خصوصی با روشهای گوناگون در عرصه آموزش ساختارهای فرهنگی یا آموزش ریاضی برای کودکان فعالیت میکنند، ورود قسمت خصوصی در عرصه آموزش ایدههای خوب و دستاوردهای مناسبی داشته است و امیدوارم که عرصه همکاری در این باره بین دو سرزمین تشکیل بشود.
به نظر من کاری که دولت میتواند در این عرصه انجام دهد مربوط به ساماندهی و برنامهریزی دانشهای خارجی است و قسمت خصوصی میتواند در عرصه آموزشهای مرتبط به داخل یا منطبق با فرهنگ بومی سرزمین برنامهریزی کند. بر این باورم که اگر این چنین سیستمی بین دو سرزمین تشکیل بشود بدون تردید اتفاقهای خوبی تشکیل خواهد شد.
یقیناً اجازه بدهید به این مسئله اشاره کنم که اکنون برای اولین بار از شما شنیدم که در ایران کتابهایی که منطبق با سیستم آموزشی ژاپن است مورد استقبال قرار گرفته امیدوارم در آینده ناظر ارتباطات زیاد تر در این عرصه باشم.
* فکر میکنم ملزوم است در حوزه آموزش عالی هم این چنین اتفاقاتی به طور جدّیتر بیفتد. در حوزه آموزش عالی و دانشگاهی زیاد تر ناظر این هستیم که روابط به دعوت فردی و فراخوان بورسیه دانشجویان در رشتههای عمدتاً تجربی محدود شده و برخلاف این که دولت ژاپن خود را متعهد به اعطای بورسیه و حمایتاز پذیرفته شدگان دانشگاهها میداند اما دانشگاهها در حوزه علوم انسانی و اقتصادی چندان اقبالی به پذیرفتن دانشجویان ایرانی ندارند و با حمایتمناسبی روبه رو نیستیم. علت را چه میدانید؟ به نظر شما او گفت و گو تبادل موثر دانشجو بین دانشگاهها در قیاس با فراخوان عمومی بورسیه که خود افراد به طور فردی و شخصی برای آن عمل میکنند، چه مقدار میتواند در گسترش و بهبود روابط دو سرزمین کارگشا باشد؟
دولت ژاپن از سال ۱۹۵۴ میلادی تا به امروز به ۳۰۰ هزار دانشجو از ۱۶۰ سرزمین گوناگون دنیا بورسیه تحصیلی اعطا نموده است. وزارت آموزش، فرهنگ، پرورش بدنی، علوم و فن آوری ژاپن ( مونبوکاگاکوشو) هر ساله به دانشجویان واجدالشرایط در مقاطع گوناگون (دکترا، کارشناسی ارشد، کارشناسی و فوق دیپلم) بدون محدودیت در رشته تحصیلی بورسیه تحصیلی اعطا می نماید. این چنین هر ساله به تعدادی از دانشجویان که در عرصه زبان و ادبیات ژاپنی مشغول به تحصیل می باشند بورس یکساله تعلق می گیرد. همانطور که در سوال خود نیز اشاره کردید مقصد از این برنامه آموزش افراد در جهت پشتیبانی به گسترش ایران و این چنین پیشبرد روابط دوستانه بین دو سرزمین میباشد. ایران در خاورمیانه از جمله کشورهایی است که از سهمیه بالایی در دریافت این بورسیه نسبت به دیگر کشورها برخوردار می باشد. برای مثال سال قبل ۲۷ دانشجوی ایرانی از طریق آزمون سفارت از این بورسیه منفعت گیری نموده و به دانشگاه های ژاپن اعزام شده اند.
با نگاهی به آمار سالیانه متقاضیان شرکت در این بورسیه در ایران، هر ساله تعداد متقاضیان در حوزههای ریاضی و تجربی از تعداد متقاضیان حوزههای علوم انسانی و اقتصادی زیاد تر است. با اینحال در لیست فارغ التحصیلان از ژاپن که به ایران بازگشتهاند افراد بسیاری دیده خواهد شد که در عرصه علوم انسانی و اقتصادی در ایران مشغول به فعالیت می باشند.
در خصوص تبادل دانشجو بین دو سرزمین ملزوم به ذکر است که می باشند دانشگاههایی در ایران که به طور مستقیم و با مکاتبه با دانشگاههای گوناگون ژاپن، تفاهمنامهای در این عرصه بدون دخالت سفارت امضاء کردهاند و تبادل دانشجو میکنند. با امید به این که روابط دوستانه بین دو سرزمین بیشتر از پیش گسترش اشکار کند.
* تا به اینجای این او گفت وگو به آشنایی و مبادلات فرهنگی بین دو سرزمین اشاره داشتید. درمورد بازخوردهای برگزاری ماه فرهنگی بین دو سرزمین بفرمائید. چه مقدار اثرگذار است؟ به عبارتی این نوع برنامهها تا بحال چه دستاوردی در عرصه تحکیم روابط فرهنگی بین دو سرزمین داشته است؟
فیلمهای ایرانی در ژاپن زیاد معروفاند و طرفداران تعداد بسیاری دارند. در ژاپن جشن فیلم بینالمللی توکیو برگزار میبشود و در سالهای تازه فیلم «متری شیش و نیم» کاری از سعید روستایی در این جشنواره جایزه گرفت. این چنین فیلم «جنگ جهانی سوم» زیاد در ژاپن با استقبال روبرو شد.
ببینید روابط بین دو سرزمین ژاپن و ایران زیاد قسمتهای مختلفی دارد که اتفاقاً فرهنگ در آن پررنگ است و قابلیتهای متفاوت و گستردهای هم دارد. در همه این موارد برنامههای متغیری انجام شده، به گفتن مثال ما برنامههای بسیاری در عرصه موسیقی سنتی ژاپنی، غذا و لباسهای سنتی ژاپنی تعریف کردهایم و برای معارفه هرچه زیاد تر اینها در ایران اتفاقهای خوبی هم افتاده که در جهت عکس نیز قابلیت اجرایی شدن دارد. سال قبل هم به واسطه نمایشگاه مانگا در ماه فرهنگی ژاپن هم فرهنگ سنتی و هم فرهنگ مدرن را معارفه کردیم و علاوه بر آن سینمای ژاپن هم هر سال آثاری را به نمایش میگذارد و تازه ترین ساختههای این سرزمین را نیز معارفه میکند.
به نظر میرسد ایرانیها به فرهنگ سنتی و مدرن ژاپنیها علاقه بسیاری دارند. برای همین، سفارت ژاپن برای منفعت گیری این علاقهمندان و منفعتمندیشان از اتفاقات فرهنگی ژاپن، این ماه فرهنگی را مدیریت میکند و اتفاقاً ماه فرهنگی ژاپن قرار است امسال ماه نوامبر برگزار بشود.
* درمورد ماه فرهنگی ژاپن سخن بگویید کردید؛ علت انتخاب شهرهای تهران و تبریز چه بوده است؟ به موسیقی هم اشارهای داشتید، اگر مقدور است قدری جزئیتر هم در این باره بفرمایید که نقش موسیقی در این ربط فرهنگی بین دو سرزمین چه میتواند باشد؟ آیا در سابقه تمدنی و اشتراکات فرهنگی کهن، ارتباطی بین موسیقی ایران و ژاپن دیده میبشود؟
نمایشگاه ماه ژاپن در شهر تبریز در پاییز برنامهریزی میبشود. این نمایشگاه یک نمایشگاهی است از آثار آقای آراتا ایسوزاکی که یک معمار معروف ژاپنی است و ایشان فوت شدند. آنهایی که با نظر ایشان موافقاند نمایشگاه ماه امسال را برنامهریزی میکنند و فکر میکنم این نمایشگاه یک نمایشگاه منحصر به فرد خواهد می بود. چرا این نمایشگاه منحصر به فرد خواهد می بود؟ به این علت است که یک نمایشگاه در عرصه هنرهای گوناگون است. در عرصه معماری، ادبیات و موسیقی آثار ارزشمندی به نمایش درخواهد آمد. به همین خاطر این نمایشگاه زیاد منحصر به فرد است.
چرا این نمایشگاه در تبریز برگزار میبشود؟ هنگامی آقای ایسوزاکی تا این مدت جوان بوده از ایران بازدید کرده است و در آن موقع معماری ایران را دیده و زیاد تحت تأثیر قرار گرفته است. به نظر آقای ایسوزاکی بنای فرهنگ ژاپن از جاده ابریشم آمده که از ایران اغاز شده و از کشورهای آسیای مرکزی عبور میکند. از طریق چین به ژاپن میرسد. این بدین معنی است شهر تبریز نقطه اغاز تبادلات کشورهای شرقی و غربی است.
به همین خاطر برگزاری نمایشگاه ما در تبریز، معنی تعداد بسیاری دارد. قرار است این نمایشگاه اول در تبریز برگزار بشود و کمکم به سمت شرق جا به جا میبشود. دومین نمایشگاه در ازبکستان برگزار میبشود و سپس از آن در شهر شیان سرزمین چین این نمایشگاه برقرار خواهد شد.
برگزارکنندهها برای برگزاری این نمایشگاه در ایران امید بیشتری نسبت به کشورهای دیگر دارند، برای همین اول در شهر تبریز یک بازار میراث جهانی و نمایشگاه برقرار میبشود و دوستان تمایل دارند برای دومین بار در شهر تهران این عمل را انجام بدهند و امیدوارند که بتوانند این نمایشگاه را در کاخ گلستان برقرار کنند.
یکی از برگزارکنندههای نمایشگاه ما از هنرمندان موسیقیاند. ایشان به یک داستان قدیمی ژاپنی اشاره دارند. در همان داستان که به قرنهای قبل برمیگردد؛ در دربار ژاپن یک کارمند دولتی دوست داشته به چین برود. اما در نتیجه سفر، ایشان به ایران رسیده و در آن موقع در ایران آن کارمند دولتی، ساز ایرانی «قانون» را گرفته و به ژاپن آورده است. در نتیجه این داستان هست و حرف های میبشود آن ساز «قانون» به ساز سنتی ژاپن تحت گفتن «کوتو» تبدیل شده است.
موسیقی نقش مهمی را برای تبادلات فرهنگی دو سرزمین دارد و به نظرمن موسیقی ایران و ژاپن زیاد شباهت دارند. به این ترتیب ما دوست داریم مبادلات و ارتباطات موسیقی دو سرزمین را ادامه بدهیم.
ادامه دارد…
منبع