به نقل از خبرنگار فرهنگی مهتاب من از تنسیم، نشست نقد و بازدید کتاب «فصل توت‌های سفید» به دبیری محمد قائم خانی با وجود سیده عذرا موسوی نویسنده کتاب، مصطفی حریری کارشناس و منتقد ادبی در فروشگاه کتاب به‌نشر تهران برگزار شد.
سیده عذرا موسوی نویسنده کتاب در این نشست او گفت: انتخاب این کتاب در جایزه شهید اندرزگو توانسته تا حدودی به دیده شدن تاثییر در بین علاقه‌مندان به کتاب پشتیبانی کند.
وی با اشاره به شکل گیری ایده نگارش تاثییر در سال ۹۳ اظهار کرد: برای نگارش مطالعات بسیاری انجام دادم و در میانه انجام پژوهش‌ها به کتاب سینمای مستند ایران تاثییر محمد تهامی‌نژاد مراجعه کردم که با تعریفی از سینمای مستند و محدوده هنری آن اغاز می‌بشود ، سپس تغیرات این سینما در پیش از انقلاب و بعد از آن بازدید می بشود در این تاثییر مستند جستجو از امیر نادری می بود که به جستجوی گمشدگان جریانات انقلاب و جوانانی می‌رود که در بحبوحه انقلاب بین ۱۷ شهریور ۵۷ تا پیروزی انقلاب از خانه هایشان خارج شدند و دیگر بازنگشتند. در اتفاق ۱۷ شهریور همانند اتفاق قیام گوهر شاد تعداد شهدا اشکار نیست. حکومت، مردم زخمی و مجروح و شهدا را در گورهای دسته جمعی دفن می‌کند. از این رو تناقض‌های بسیاری از آمار کشته شدگان از سوی حکومت و مردم وجود دارد.
سوژه‌ای به نام «شهرنو»
آخرین مطالب
موسوی با اشاره به مقصد از نوشتن کتاب «فصل توت‌های سفید» در ادامه گفت: در تاریخ ایران نیز دهم بهمن سال ۱۳۵۷ مردم به اجتماع و تظاهرات روبه رو شهرنو پرداختند. عده‌ای به داخل شهرنو رفتند و برخی خانه‌ها و مغازه‌ها را آتش زدند اما عده‌ای دیگر نیز به مخالفت با این عمل پرداختند. در این جریان عده‌ای از ساکنان زخمی و دو سه نفر کشته شدند. مأموران آتش‌نشانی اظهار کردند مطابق بیانیه‌های قبلی از خاموش کردن آتش‌هایی که مردم نمی‌خواهند از جمله شهرنو خودداری کردند.برخی از جامعه شناسان این تظاهرات را انقلاب مردم علیه مردم یاد می‌کنند. من می خواستم در کتاب «فصل توت‌های سفید» به این سوال جواب دهم که اگر این جریانات رخ نمی‌داد روبه رو مردم انقلابی با ساکنان محله شهر نو چطور می بود و نشان دهم این که یک فرد که دچار تحول فردی می‌بشود چطور به تحول اجتماعی نیز دست می‌یابد.
این نویسنده در ادامه گفت: نگارش تاثییر در سال ۱۳۹۳ اغاز شد. همزمان اغاز تحصیل در دانشگاه وقفه‌ای در نگارش تاثییر به وجود آورد. این وقفه جهت شد که کتاب از منظر محتوایی و ساختاری عمق اشکار کند و نگاهی نو به تاثییر داشته باشم. سپس از پایان نگارش نیز بیشتر از دو سال فرایند چاپ تاثییر طول کشید و بالاخره کتاب در بهمن سال ۱۴۰۱ انتشار شد.
ادبیات ابزار ارتباطات انسانی است
مصطفی حریری کارشناس و منتقد ادبی در این نشست به اتفاق بازار رمان‌های انقلابی اشاره کرد و او گفت: بعضی اوقات برخی نویسنده‌ها فقط نگارش تاثییر و چاپ آن برایشان مهم است و در این بین مخاطب را نادیده می‌گیرند و از زاویه دید کارکردگرا به عرصه ادبیات داخل خواهد شد در این صورت فرم و خیال در داستان اهمیت ندارد و مخاطب در داستان نمی‌تواند با شخصیت همراه بشود و همذات پنداری کند؛ در حالی که فرهنگ، ادبیات و هنر در قدم اول رابطه اشخاص با انسان است. در روبه رو این جریان نیز نویسندگانی دلسوز می باشند که انسانیت گرایی را در آثار خود مورد دقت قرار خواهند داد ؛چرا که ادبیات ابزار ارتباطات انسانی است.
او همین طور گفت: در روال حرکت ایران در صد سال تازه، انقلاب اسلامی و انقلاب مشروطه در نقاط اوج قرار دارد. ما باید با منفعت‌گیری از هنر و ادبیات، انقلاب و جریان‌های آن را به نسل جوان و نوجوان امروز به درستی معارفه کنیم. اکنون زبان فارسی به مفهوم عمومی‌اش در معرض خطر تهی شدن قرار دارد.
حریری در ادامه گفت: نقطه اوج کتاب «فصل توت‌های سفید» ، خلق صحنه‌ها است. اگر ما ادبیات را زبان ارتباطی بین انسان‌ها در نظر بگیریم وقتی یک تاثییر به اوج می رسد که توانایی توصیف صحنه را داشته باشد. صحنه داستان را زنده و عرصه حرکت کارکترها را تشکیل می‌کند و گذر زمان را مشخص می کند.این کتاب در بین آثاری که در سال‌های تازه انتشار شده از منظر صحنه سازی زیاد پررنگ است. طراحی دقیق، توصیف خوب صحنه‌ها از نقاط قوت تاثییر است. اکت‌ها زنجیره وار رخ خواهند داد و روبه رو یکدیگر نیستند. حرکت در صحنه داریم که هم به نوعی سینمایی است و هم به لحاظ ادبیات صحیح است. نویسنده از حرکت‌ها و مختصات کارکترها برای رفتن از بخشی به قسمت دیگر منفعت گیری می‌کند.
حرکت شخصیت به سمت انفعال
این کارشناس ادبی با اشاره به این که در پرداخت شخصیت داستانی باید تحول شخصیتی قابل لمس باشد؛ اگر این تحول قابل لمس نباشد ارکان داستان به لرزه می‌افتد، هر چند از عناصر داستانی قوی برخوردار باشد، یادآور شد: باید در ابتدا ضعف و نیازی به شخصیت بدهیم و کل داستان سیر خودآگاهی شخصیت باشد. از این منظر کتاب «فصل توت‌های سفید» پله‌ای برای کارهای بزرگتر است. در این کتاب نوعی عطوفت خواهرانه و مادرانه در پرداخت شخصیت «فروغ» قهرمان داستان دیده می‌بشود که علتمی‌بشود در برخی موارد شخصیت به سمت انفعال برود.
گفتنی است کتاب «فصل توت‌های سفید» نوشته سیده عذرا موسوی، رمانی با محوریت زندگی یک زن دچار در مشکلات و صدمه‌های اجتماعی است که سپس از آشنایی با یکی از مبارزان انقلاب اسلامی برای تحول مسیر زندگی خود تلاش می‌کند. کتاب «فصل توت‌های سفید» داستان زندگی «فروغ» را روایت می‌کند، اما گاه گذری نیز بر وقایع تاریخی دارد. شخصیت مهم در بازه وقتی داستان، بر سر یک دو راهی قرار می‌گیرد؛ نمی‌داند به سمتی حرکت کند که جامعه او را به آن سمت می‌کشاند یا به مسیری حرکت کند که برخلاف آن است. از این منظر، داستان زندگی فروغ می‌تواند داستان زندگی هر کدام از آدم‌هایی باشد که پای ماجرای او نشسته و با او همراه شده‌اند. این تاثییر در سال جاری برگزیده جایزه شهید اندرزگو شده است.
انتهای مطلب/
منبع