مزاحمت های ملکی جزو پرونده های شایع در مراجع قضایی می باشند که نمودار شیوع آن به جستوجو افزایش جمعیت، دائما صعودی است؛ اگر اعمال فرد غیر مالک معلول به تشکیل مزاحمت در محدوده ملکی فرد دیگر بشود، امکان ثبت دادخواست وابسته و به تبع آن از بین بردن این مزاحمت توسط مامورین ذیصلاح به وجود می آید. برای مثال اگر صاحب اتومبیلی، به علت فضای کم، دائما با گذاشتن شماره پشت شیشه اتومبیلش، آن را جلوی درب پارکینگ آپارتمانی پارک کند و ساکنین نیز چندین بار این نوشته را به وی متذکر شوند، در صورت عدم حل مشکل با حرکت و اعمال مسالمت آمیز، شرایط کافی برای ثبت دادخواست مزاحمت ملکی فراهم می بشود. در مقاله «مزاحمت ملکی+ انواع آن»، تحت نظر وکیل ملکی متخصص و مستند به مواد قانونی به شرح شرایط ثبت، انواع و مجازات مزاحمت های ملکی پرداخته می بشود.
مزاحمت ملکی چیست؟
برای تفهیم کلمه حقوقی مزاحمت ملکی، ابتدا موضع مالک در قانون شرح می بشود؛ قانونگذار ضمن ماده ۳۰ قانون مدنی که با گفتن اصل تسلط نیز از آن یاد می بشود، به این نوشته پرداخته است:
«هر مالک نسبت به مالکیت خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد، مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.» بر پایه این ماده، حق تصرف، سود بردن، تسلط و کنترل بر ملک، تنها به مالک تعلق دارد؛ به این علت دست درازی غیرمالک به این حقوق بدون کسب اجازه از مالک، مزاحمت برداشت می بشود. مضمون دقیق این نوع پرونده های مزاحمت در ماده ۱۶۰ آیین دادرسی بدین شکل شرح شده است:
«دعوای مزاحمت عبارت است از دعوایی که به جهت آن متصرف مال غیرمنقول خواست جلوگیری از مزاحمت فردی را می نماید که نسبت به متصرفات او مزاحم است؛ بدون این که مال را از تصرف متصرف خارج کرده باشد.»
مطابق ماده مذکور، شرایط ثبت دادخواست رسمی مزاحمت های ملکی موارد ذیل است:
الف) مزاحمتی که در قانون تعریف شده، باید توسط غیر مالک برای اموال مالک تشکیل بشود.
ب) این اموال باید حتما غیر منقول باشند؛ بدان معنی که مال نباید قابلیت جا به جایی فیزیکی را داشته باشد. از انواع اموال غیر منقول، می توان به مسکن و مغازه اشاره کرد.
ج) مزاحمت (تصرف) باید تنها در بخشی از ملک اتفاق بیافتد تا امکان ثبت دادخواست مزاحمت های ملکی تشکیل بشود؛ اگر تصرف و تسلط نسبت به کل ملک صورت گیرد، از حالت مزاحمت خارج شده و باید دادخواست تصرف عدوانی ثبت بشود.
بر پایه ماده ۱۵۸ قانون مدنی، تعریف تصرف عدوانی عبارت است از:
«ادعای متصرف اسبق مبنی بر این که فرد دیگر بدون رضایت او مال غیر منقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال خواست می نماید.» به این علت وجود ۴ رکن برای ثبت دعوی تصرف عدوانی در مراجع قضایی ملزوم است:
-
باید در دادگاه ثابت بشود که تصرف ملک توسط خواهان از اسبق است؛ اثبات اسبق بودن تصرفات کافی بوده و نیازی به اثبات مالکیت شاکی توسط سند ملکی نیست.
-
موخر بودن تصرفات خوانده و اسکان جاری وی در ملک نیز باید در دادگاه ثابت بشود؛ به طور خلاصه، تصرفات شاکی باید پیش از تصرفات شکایتعلیه صورت بگیرد.
-
مال تصرف شده توسط غیر، باید غیر منقول (غیر قابل نقل و انتقال) باشد؛ همانند مسکن و باغ.
-
تصرف باید عدوانی باشد؛ معنی واژه عدوانی یعنی با دشمنی، اما در کلمه قانونی یعنی خالی از اذن و رضایت مالک.
انواع مزاحمت های ملکی کدامند؟
همانطور که می دانیم جرائم به دو دسته حقوقی و کیفری تقسیم می شوند؛ به تبع این نوشته، انواع مزاحمت های ملکی با جنبه های حقوقی و کیفری نیز وجود دارد که در این قسمت از مقاله به آن پرداخته می بشود:
۱. مزاحمت های ملکی حقوقی
اگر مزاحمتی که فرد غیر مالک در ملک فرد دیگر تشکیل می کند به طور سهوی باشد، شکوائیه باید از نوع حقوقی ثبت بشود؛ در صورت اثبات ادعای خواهان در تشکیل شدن مزاحمت توسط خوانده، بدون نیاز به اثبات مالکیت (اراعه سند ملکی) شاکی در دادگاه، حکم برای از بین بردن هرچه سریعتر مزاحمت، صادر می بشود. منظور از سهوی بودن مزاحمت، عدم خبر فرد در تشکیل آن و خالی بودن اعمالش از هرگونه نیت شر و خصومت شخصی می باشد؛ برای صرفه جویی در زمان و افت هزینه ها، پیش از ثبت دادخواست رسمی برای مزاحمت های ملکی حقوقی، حل سوءتفاهم و از بین بردن مزاحمت با روشی مسالمت آمیز نظر می بشود.
۲. مزاحمت های ملکی کیفری
اگر خوانده اعمالش را با تصمیم نیت قبلی، برای آزار و اذیت و تشکیل مزاحمت انجام دهد و به تذکر ساکنین و مالکان اعتنایی نکند، خواهان باید دادخواست مزاحمت های ملکی کیفری را ثبت کند. برای ثبت این دادخواست کیفری و به جستوجو آن دادرسی مراجع قضایی، ابتدا شاکی باید مالکیتش را با اراعه سند رسمی یا غیر رسمی ملکی، ثابت کند؛ سپس با شرکت طرفین در جلسات دادگاه و اثبات جرم، حکم از بین بردن مزاحمت و مجازات مجرم صادر و اجرایی می بشود.
از آنجایی که در دعاوی مزاحمت های ملکی کیفری، خصومت شخصی وجود دارد و این چنین مدارک مورد نیاز و مرحله های دادرسی به جرم پیچیده تر است، استخدام و مشاوره با بهترین وکیل ملکی در مشهد نظر می بشود. یک وکیل ملکی به علت تحصیلات تخصصی در این عرصه با همه قوانین آشنا است و می تواند بهترین راهکارها را اراعه دهد.
مستر وکیل یک مرجع اختصاصی در عرصه معارفه وکلای خوب در مشهد است که بهترین ها را بر پایه حوزه فعالیتی که دارند به شما معارفه می کند. به این علت می توانید بازدید های ملزوم را در این سایت انجام دهید و در نهایت یک وکیل را برای رسیدگی به شکایات خود انتخاب کنید.
چه افرادی می توانند دادخواست مزاحمت های ملکی را ثبت کنند؟
در صورت وقوع مزاحمت های ملکی، هر فردی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم مالک باشد، حق ثبت دادخواست برای از بین بردن مزاحمت را دارد؛ این افراد شامل مالک مهم و وکیل وی، مستاجرین (رهن یا اجاره) و ساکنین ملک مذکور می باشند.
مجازات مزاحمت های ملکی چیست؟
همانطور که در قسمت های پیش تر به آن اشاره شد، دادخواست های مبنی بر مزاحمت های ملکی، به دو شکل حقوقی و کیفری قابل ثبت است؛ به این علت حکم نهایی دادرسی به هر نوع از این پرونده ها نیز متفاوت خواهد می بود:
۱. مجازات مزاحمت های ملکی حقوقی: این نوع مزاحمت ها بدون نیت سوء و آگاهی مزاحم اتفاق می افتند، به همین علت دادگاه بر صدور حکم از بین بردن مزاحمت بسنده می کند.
۲. مجازات مزاحمت های ملکی کیفری: این نوع مزاحمت ها با آگاهی و نیت مجرمانه انجام می شوند، به همین علت مجازاتی برای آن از سمت سازمان های قضایی در نظر گرفته شده است؛ قانون ۶۹۰ مجازات اسلامی نزدیک به مجازات مزاحم را اشکار می کند:
«مرتکبین هرگونه عمل به تجاوز و تصرف عدوانی تشکیل مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد ذکر شده در این ماده، به مجازات حبس از یک ماه تا یک سال حبس محکوم خواهند شد. بدین ترتیب دادگاه موظف است حسب مورد از بین بردن تملک یا از بین بردن مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال اسبق نماید.» بر پایه این ماده:
الف) قانون برای مزاحمین ملکی، حکم مجازات تعزیری (حبس) متغییر بین یک ماه تا یک سال را صادر می کند.
ب) این چنین صدور حکم از بین بردن مزاحمت یا تصرف و به تبع اجرای آن، از ماموریت های مراجع قضایی می باشد.
کلام آخر
اگر در نتیجه اعمال فرد در محدوده ملک فرد دیگر برای مالک، مستاجرین یا ساکنین ساختمان مزاحمتی تشکیل بشود، امکان مطرح دعوی مزاحمت های ملکی به وجود می آید؛ مطرح دادخواست مربوط به این مزاحمت ها به دو شکل حقوقی و کیفری امکان پذیر که در این مقاله به طور کامل این مورد را بازدید کردیم.
منبع: مستر وکی
منبع