به نقل از مهتاب من، تقریبا ۴۲۵ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به دیابت می باشند و تقریبا ۷۵ میلیون نفر از این افراد روزانه به خود انسولین تزریق می‌کنند اما آنها امکان پذیر به‌زودی یک جانشین تازه را برای سرنگ یا پمپ انسولین داشته باشند. دانشمندان یک روش تازه و هوشمند را برای تامین کردن انسولین بدن اشکار کرده‌اند.

به نقل از مدیکال اکسپرس، انسولین تازه را می‌توان با مصرف کردن یک کپسول یا حتی بهتر از آن، با خوردن یک تکه شکلات به بدن رساند. درون این کپسول، نانوذرات کوچکی وجود دارند که انسولین در آنها محصور شده است. ابعاد این ذرات، یک ده هزارم پهنای موی انسان است و به قدری کوچک می باشند که حتی زیر میکروسکوپ معمولی هم نمی‌توانید آنها را ببینید.

پروفسور «پیتر مک‌کورت»(Peter McCourt) استاد «دانشگاه قطب شمال نروژ»(UiT) و از پژوهشگران این پروژه او گفت: این روش مصرف انسولین، دقیق‌تر است چون انسولین را به شدت به مناطقی از بدن می‌رساند که زیاد تر به آن نیاز دارند. هنگامی که انسولین را با سرنگ مصرف می‌کنید، در سراسر بدن پخش می‌بشود و می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته را تشکیل کند.

دارورسانی به کبد

پژوهشگران «دانشگاه سیدنی»(USYD) و دانشگاه قطب شمال نروژ سال‌ها پیش کشف کردند که می‌توان داروها را از طریق نانوحامل‌ها به کبد رساند. سپس این روش در استرالیا و اروپا گسترش بیشتری یافت.

تعداد بسیاری از داروها را می‌توان به طور خوراکی مصرف کرد، اما افراد مبتلا به دیابت تا این مدت ناچار می باشند انسولین را به بدن تزریق کنند. مک‌کورت گفت: مشکل انسولین با نانوحامل این است که در معده تجزیه می‌بشود و به تکه مورد نظر بدن نمی‌رسد. این یک چالش بزرگ در روال گسترش داروی دیابت است که می‌تواند به طور خوراکی مصرف بشود، اما پژوهشگران اکنون این چالش را حل کرده‌اند.

او گفت: ما پوششی ابداع کرده‌ایم تا از انسولین در برابر تجزیه شدن توسط اسید معده و آنزیم‌های گوارشی در مسیر عبور کردن از سیستم گوارش محافظت کند و انسولین تا زمان رسیدن به مقصد یعنی کبد، ایمن نگه داشته بشود.

سپس، این پوشش توسط آنزیم‌های کبد از بین می‌رود و انسولین می‌تواند در کبد، عضله و چربی بدن برای حذف کردن قند از خون عمل کند. «نیکلاس هانت»(Nicholas Hunt)، پژوهشگر دانشگاه سیدنی او گفت: این بدان معناست که هنگامی قند خون بالاست، انسولین به شدت آزاد می‌بشود و مهم‌تر از آن هنگامی قند خون پایین است، انسولین آزاد نمی‌بشود.

هانت گفت این یک روش عملی‌تر و بیمارپسندتر برای مدیریت دیابت است، چون خطر افت قند خون را تا حد بسیاری افت می‌دهد و برخلاف تزریق که همه انسولین را یک‌جا آزاد می‌کند، امکان آزادسازی کنترل‌شده انسولین را با دقت به نیاز بیمار فراهم می‌آورد.

عوارض جانبی کمتر

این روش تازه شبیه کارکرد انسولین در بدن افراد سالم است. انسولین که در پانکراس تشکیل می‌بشود، ابتدا از کبد عبور می‌کند که قسمت بسیاری از آن در آنجا جذب می‌بشود و سطح قند خون را ثابت نگه می‌دارد. در روش تازه، نانوحامل انسولین را در کبد آزاد می‌کند که در آنجا می‌تواند جذب بشود یا به خون داخل بشود تا در بدن به گردش درآید.

هانت او گفت: هنگامی انسولین را با سرنگ به زیر پوست تزریق می‌کنید، مقدار زیاد بیشتری از آن به عضلات و بافت‌های چربی می‌رسد. این اتفاق طبق معمول در صورت آزاد شدن از پانکراس رخ می‌دهد و می‌تواند به تجمع چربی منجر بشود. این چنین، این می‌تواند به کم شدن قند خون یا «هیپوگلیسمی» منجر بشود که برای افراد مبتلا به دیابت خطرناک است.

با روش تازه، این چنین عوارضی کمتر خواهند می بود. علاوه بر این، نیازی نیست که با سوزن تزریق بشود و می‌توان داروی مورد نیاز را با یک روش محتاطانه‌تر مصرف کرد. این چنین، این نوع از مصرف انسولین نیازی به نگهداری در یخچال ندارد.

آزمایش روی بابون‌ها

انسولین خوراکی روی کرم‌های لوله‌ای، موش‌ها و موش‌های صحرایی آزمایش شده است؛ اما پژوهشگران در این پروژه، انسولین را روی گروهی از میمون‌های آفریقایی موسوم به «بابون‌»(Baboon) آزمایش کردند.

هانت او گفت: برای این که انسولین خوراکی را خوش‌طعم کنیم، آن را در شکلات بدون قند قرار دادیم. این کار به خوبی مورد استقبال قرار گرفت. ۲۰ بابون در این پژوهش شرکت داشتند و هنگامی دارو را دریافت کردند، قند خون آنها پایین آمد.

بابون‌های این آزمایش، طبیعی و سالم بودند، اما انسولین خوراکی روی موش‌هایی که واقعا به دیابت مبتلا بودند نیز آزمایش شده است. موش‌ها به هیپوگلیسمی، افزایش وزن یا تجمع چربی در کبد دچار نشدند و بر چالش‌های جاری ناشی از تزریق‌ها و دیگر انسولین‌های خوراکی تسلط کردند.

آزمایش روی انسان

کاری که اکنون باقی مانده، آزمایش کردن روش تازه روی انسان است. هانت در ادامه گفت: آزمایش‌های انسانی در سال ۲۰۲۵ توسط شرکت «Endo Axiom Pty» اغاز خواهند شد. آزمایش‌های بالینی در سه مرحله انجام خواهند گرفت. در مرحله اول آزمایش، ایمنی انسولین خوراکی را بازدید می کنیم و به بازدید ابراز هیپوگلیسمی در افراد سالم و افراد مبتلا به دیابت نوع یک خواهیم پرداخت.

او گفت: گروه ما زیاد شوق‌زده است که ببیند آیا می‌توانیم نتایج هیپوگلیسمی را که در بابون‌ها مشاهده می‌بشود، روی انسان نیز نشان دهیم؛ چون این یک قدم بزرگ رو به جلو خواهد می بود. آزمایش‌ها از الزامات کیفی سخت‌گیرانه پیروی می‌کنند و باید با همکاری پزشکان انجام بگیرند تا مطمعن حاصل بشود که برای آزمایش کردن روی انسان ایمن می باشند. بعد از مرحله اول، ما مطمعن خواهیم یافت که این روش برای انسان بی‌خطر است و بازدید می کنیم که چطور می‌توان آن را جانشین تزریق برای بیماران مبتلا به دیابت در آزمایش‌های فاز دوم کرد.

پژوهشگران امیدوارند داروی تازه در عرض دو تا سه سال برای منفعت گیری همه آماده بشود.

این پژوهش در مجله «Nature Nanotechnology» به چاپ رسید.

منبع :


ایسنا