به نقل از مهتاب من، ولی‌الله سیف رئیس کل اسبق بانک مرکزی با اشاره به این که در سال قبل ناظر روال افزایشی نرخ ارز بودیم و نرخ دلار تا نزدیک به ۶۰ هزار تومان افزایش یافت، اظهار کرد: در نهایت با تلاش های بانک مرکزی روال افزایشی متوقف شد و نهایتا” به حوالی ۵۰ هزار تومان برگشت. در یکی دوماه تازه نیز ناظر بودیم که نرخ ارز روال افزایشی اشکار کرد و از کانال ۵۰ هزار تومان اغاز و تا کانال ۵۹ هزار تومان هم پیش رفت، اما در ادامه عقب نشست و به نزدیک به ۵۷ هزار تومان رسیده است.

به حرف های وی، اصولا” افزایش نرخ ارز می تواند تحت تأثیر دو گروه از عوامل اتفاق بیفتد. گروه اول تأثیرات مربوط به عوامل و متغیر های مهم اقتصاد می باشند و گروه دوم عوامل غیر اقتصادی می باشند که عمدتا به اخبار و رویدادهای سیاسی بین المللی و منطقه ای مربوط می شوند.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی گفتن داشت: به نظر بنده مسئولیت بانک مرکزی این است که با منفعت گیری از روش های مناسب مداخله، از نرخ ارزِ مشابه با تغیرات اقتصادی حمایتکند نه این که برای جلوگیری از هرگونه افزایش در قیمت ارز مسئول شناخته شود. کاملا طبیعی است که نرخ ارز تحت تأثیر تورم و دیگر متغیرهای اقتصادی قرار دارد و روش مناسب و علمی برای جلوگیری از افزایش آن کنترل و افت تورم است. در شرایطی که اقتصاد ما با تورم های بالا روبرو است بدیهی است که تحت تأثیر آن نرخ ارز هم افزایش اشکار کند و نباید بانک مرکزی برای جلوگیری از آن تحت سختی قرار گیرد. مدیریت بازار ارز بر مبنای نظام شناور مدیریت شده به این معنی است که قیمت ارز در داخل کانال مناسبی که دامنه آن را بانک مرکزی مشابه با عوامل بنیادی اقتصادی تعیین می کند، هدایت شود. تنها تغییرات و نوسانات ناشی از عوامل غیر اقتصادی که تحت تأثیر انتظارات مثبت و منفی ناشی از اخبار و تغیرات روز تشکیل می شوند می تواند توسط بانک مرکزی با منفعت گیری از روش های گوناگون ومناسب مداخله، کنترل و خنثی شود.

او گفت: بانک مرکزی باید در این عرصه از اختیارات مناسب برخوردار باشد. افزایش های طبیعی در نرخ ارز باید پذیرفته شود و در روبه رو نوسانات غیر مرتبط با عوامل اقتصادی که علتافزایش ریسک های اندوخته گذاری و تضعیف پیش بینی پذیری اقتصاد می شوند خنثی شده و تحت کنترل قرار گیرند.

سیف او گفت: برسی و سنجش کارکرد بانک مرکزی باید بر پایه جلوگیری و افت نوسانات نرخ ارز باشد و نه بر پایه جلوگیری از افزایش و تثبیت قیمت. در سال جاری بانک مرکزی درمورد افت نوسانات نرخ ارز در قیاس با سال قبل کارکرد مثبت تری داشته است. در شرایط تورم های بالا ثابت نگه داشتن نرخ ارز تبدیل فشرده شدن تدریجی فنر نرخ ارز می شود و وقتی‌که کنترل نیروی متراکم در آن نتواند با امکانات ارزی بانک مرکزی خنثی شود به طور ناگهانی جهش اشکار کرده و کل اقتصاد را با تنش و شوک شدید روبه رو می کند. این توانایی در قبل به دفعات تکرار شده و هر بار هزینه های بسیاری را بر اقتصاد تحمیل کرده است.

سیف اضافه کرد: مأموریت های بانک مرکزی از حساسیت ها و ظرافت‌های خاصی برخوردار است. بانک مرکزی برای انجام وظایفش بایستی ضمن برخورداری از اختیارات کافی مورد حمایتکامل ارکان نظام هم باشد.

وی او گفت: افزایش قیمت هایی که در بازار ارز دیده می شود، بخشی از آن مر بوط به متغیر های مهم اقتصادی همانند تورم، رشد نقدینگی و … می‌شود و اگر به این موارد دقت نشود و بانک مرکزی در اجرای دستورات مقامات مافوق ناچار به جلوگیری از افزایش طبیعی نرخ ارز شود، در بلند زمان نه تنها نتیجه مورد نظر حاصل نخواهد شد بلکه هزینه های بسیاری را هم به اقتصاد تحمیل می کند.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی اظهار کرد: آمار اعلامی بانک مرکزی در رابطه رشد پایه پولی و نقدینگی نشان می دهد در این عرصه تلاش های بسیاری به منظور کنترل رشد پایه پولی و نقدینگی در حال انجام است که یقیناً این در شرایطی است که به علت بی انضباطی های دولت مدام ناترازی ها و کسری بودجه به بانک مرکزی و نظام بانکی تحمیل می شود. کنترل پایه پولی و رشد نقدینگی در این چنین شرایطی زیاد مشکل است و قسمت عمده ای از تلاش های بانک مرکزی با این بی انضباطی ها خنثی می شود. مع الوصف دستآورد بانک مرکزی در افت رشد پایه پولی و نقدینگی قابل دقت است که افت رشد تورم را در پی خواهد داشت. ولی با دقت به عدم اعتدال ها و کسری بودجه سال آینده که انگار اقلام درشتی را راه اندازی می دهد این نگرانی تشکیل می شود که در سال آینده رشد نقدینگی نتواند کنترل شود و عرصه ساز روال افزایشی نرخ تورم باشد.

سیف تصریح کرد: یکی از با اهمیت ترین ناترازی ها در اقتصاد سرزمین ناترازی و عدم اعتدال های بودجه ای است که برای سال آینده نیز ناظر آن هستیم. همین الان که خبر کسری بودجه نقل می شود، آثاری را بر اقتصاد داخل می کند و وقتی که در عمل کسری بودجه محقق شود، آثار فرد دیگر را هم در آن زمان خواهد داشت.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی اضافه کرد: اگر قرار باشد بانک مرکزی ناچار شود نرخ ارز را ثابت نگه دارد و از تاثییر همه این عوامل بر نرخ ارز جلوگیری کند و قیمت ارز مشابه با این شرایط تعدیل نشود، عدم اعتدال ها تشدید خواهد شد و باز هم در آینده ناظر جهش ارزی و شوک و نوسانات شدید در اقتصاد خواهیم می بود. تکرار این چنین شرایطی محیط اقتصادی را توام با ریسک های بسیاری می کند که تبدیل تضعیف انگیزه های اندوخته گذاری می شود.

وی با اشاره به تاثییر انتشار کردن اوراق گواهی سپرده خاص با سود ۳۰ درصدی او گفت: انتشار کردن اوراق گواهی سپرده خاص به افت نرخ رشد نقدینگی پشتیبانی می کند. باید به یک مسئله هم دقت شود که با نرخ منفی سودی که به سپرده گذار پرداخت می شود در عمل سپرده گذار جریمه می شود، چون نرخ سود سپرده منفی و پایین تر از نرخ تورم است. نرخ سود ۳۰ درصدی گواهی سپرده خاص بخشی از این زیان را جبران می کند.

سیف گفت: مسئله فرد دیگر که باید به آن دقت شود این است که ناترازی های حاضر در نظام بانکی سرزمین تشدید نشود؛ اگر به ساختار نرخ در نظام بانکی دقت کنیم، فهمید خواهیم شد که عموما نرخی که در نظام بانکی اعمال می شود دستوری و تکلیفی است و حاشیه spread)) سود در بانک ها طبق معمول منفی است و این نوشته جهت می شود تا بانک های ما با زیان بیشتری روبه رو شوند. اگر این عمل تبدیل افزایش قیمت همه شده تجهیز منبع های در نظام بانکی شود و از آن طرف نرخ سود تسهیلات اعطایی تحول نکند، ناترازی بانک ها تشدید خواهد شد.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی در آخر او گفت: انتشار کردن اوراق گواهی سپرده خاص ابزار اجرای سیاست پولی است. این ابزار در اختیار بانک مرکزی است و درخصوص ادامه این سیاست که با تصویب شورای پول و اعتبار و بر پایه جمعبندی نظرات همه اعضای شورا که نمایندگان دستگاه های اقتصادی می باشند اتخاذ شد، یک تصمیم جمعی و هماهنگ است که قاعدتا ادامه اشکار می کند ولی دقت به ناترازی ها و چالش های نظام بانکی ایجاب می کند به دیگر تبعات آن نیز دقت شود. اقتصاد ما با دقت به وجود گسترده و تکالیف متنوع دولت، از پیچیدگی ها و شرایط خاصی برخوردار است به همین علت برای هر تصمیمی باید آثار و تبعات آن را در دیگر قسمت ها و عرصه ها به دقت مورد دقت قرار داد.

منبع :


تسنیم