به گزارش مهتاب من، او گفت و گو آزادسازی واردات ماشین از آن دست موضوعاتی است که در سال ۱۴۰۰ زیاد داغ و با رفت‌وآمدهای مکرر بین مجلس و شورای نگهبان و… زیاد پر ماجرا شد؛ در حالیکه چند باری تغییراتی در نحوه اجرای واردات ماشین تشکیل شد، اما در نهایت با اصرار وزیر صمت، آزاد و از اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ بعد از کش و قوس‌های زیاد بالاخره پرونده واردات خودروهای خارجی باز شد. در این راستا، قانون ساماندهی صنعت ماشین در خرداد همان سال در مجلس تصویب و تدوین آیین‌نامه واردات اغاز و سرانجام در آبان ۱۴۰۱ آیین‌نامه واردات اصلاح و روال ثبت خواست برای واردکنندگان واجد شرایط اغاز شد.

آخرین باری که واردات ماشین به ایران ممنوع اظهار شد تیرماه ۱۳۹۷ می بود. در این سال، در پی خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها علیه ایران ممنوعیت واردات ماشین به گمرک ابلاغ شد. در حالی که قرار بر این می بود بعد از ۵ سال ممنوعیت واردات بالاخره خودروهای خارجی وارداتی روانه خیابان‌ها شوند، اما از وقتی که آیین‌نامه واردات ماشین ابلاغ شده تا بحال تنها تعداد محدودی ماشین داخل سرزمین شده است.

حال که دولت تازه قرار است طی روزهای آینده بر مسند قوت بنشیند باید دید آنها چه رویکردی در روبه رو واردات ماشین داشته و آیا روال همچون قبل جستوجو خواهد شد و یا مکانیزم فرد دیگر را برای واردات خواهند داشت.

دو شب قبل دو کاندیدای راه‌یافته به مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در دومین مناظره رو در رو به سوال‌های اقتصادی جواب دادند یکی از موضوعات نقل شده واردات ماشین می بود که با مطرح سوال‌های  جداگانه نامزدها نظر خود را در این عرصه نقل کردند.

واردات ماشین با ارزهای مردم آزاد می شود

مسعود پزشکیان یکی از نامزدهای ریاست جمهوری در جواب به این سوال که آیا با  واردات ماشین موافق است یا ناموافق و اگر موافق است ارز مورد نیاز آن از کجا تامین خواهد شد؟ او گفت که اگر رقابت را آزاد کنیم و ماشین‌ها داخل مملکت شوند خود به خود تنظیم می‌شود. اگر ارز کالاهای اساسی همانند دارو را تنظیم کنیم بازار آزاد خود را تنظیم می کند. ملزوم نیست دولت دخالت کند. دولت باید ارز برای حمایترا تامین کند و بقیه را بازار خودش کنترل می کند. دولت دست از دخالت در بازار و قیمت گذاری ها بردارد.

سعید جلیلی نیز در جواب به این سوال که شما گفتید واردات ماشین صفر و صدی نیست و واردات ماشین باید ابزاری برای افزایش کیفیت خودروهای داخلی و پایین آمدن قیمت ها باشد. آقای یزدانی سخنگوی ستاد شما نیز حرف های است شما با واردات کنترل شده ماشین موافقید، نظر صریح خود را می گویید؟ گفت: یکی از کارهایی که جستوجو می‌کنم این است که از دانشگاه ها و وزارت علوم بخواهیم داخل رشته های تخصصی اقتصاد همانند اقتصاد ماشین، مسکن و کشاورزی شوند. تا اقتصاد و دانشگاه ها باهم پیوند بخورند.

قیمت و کیفیت ماشین حائز اهمیت است

او همین طور گفت: قیمت و کیفیت ماشین حائز اهمیت است. در تشکیل، کاری که انجام می‌دهید این است که تشکیل باید اقتصادی باشد. این نوشته را با استادان گوناگون بازدید کردیم و با مدیران برجسته کارخانه‌ها هم مشورت داشتیم. اگر با این نگاه که راه‌حل را افزایش تیراژ اظهار کنید، یکی از اهرم‌هایتان همین واردات است تا مشابه با آن بازار را بتوانید کنترل کنید.

کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری او گفت: واردات یک ابزار خوب برای مدیریت بازار است. یکجا باید داخل کنید تا تولیدکننده داخلی فکر نکند همه کار دست اوست. از یک طرف هم باید ایرادات تولیدکننده داخلی را هم حل کنید. صادرات به کشورهای همسو هم باید در نظر باشد که در آن ۸ سال قطع شد.

با دقت به سخن بگویید‌های دو نامزد انتخاباتی در خصوص واردات ماشین بر آن شدیم که نظر آنها را از سوی کارشناس قسمت ماشین برسی کرده تا ببینم نقطه نظر آنها برای واردات کار امد خواهد می بود یا خیر؟ که در همین جهت حسن کریمی سنجری- تحلیل گر نقل صنعت ماشین – در او مباحثه با ایسنا، درمورد موضع دو نامزد ریاست جمهوری در ربط با واردات ماشین گفت: ابتدا بایستی اشکار شود منظور از واردات ماشین با ارز مردم چیست، اگر منظور منفعت گیری از ارز اشخاص است که همین اکنون هم این ارز در سامانه مبالات ارزی از طریق صادرکنندگان اراعه می شود و اگر منظور ارزهایی است که منشاء خارجی دارند و ﺣﺎﺻﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی تجار ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ سرزمین است نیز اگر به منظور اندوخته گذاری داخل سرزمین می شود که سازوکار مشخصی دارد به گفتن مثال یکی از روش های منفعت گیری از این نوع ارز در اندوخته گذاری داخلی اخذ مجوز از شرکت اندوخته‌گذاری خارجی وزارت اقتصاد است. اکنون متقاضی واردات ماشین می تواند از روش های گوناگون تبادل ارزی نظیر ارز متقاضی، ارزی بانکی، ارز واردات در روبه رو صادرات و یا همانطور که حرف های شد از ارز اندوخته‌گذاری منفعت گیری کند. یقیناً منفعت گیری از ارزهای با منشا خارجی محدودیت هایی دارد که بایست از بین بردن شود، اما اساسا سیاستگذار به علت آنکه گمان می دهد بخشی از ارز منشا خارجی همان ارزی باشد که از کف بازار جمع آوری و به طور غیر قانونی از سرزمین خارج شده مدام محل اختلاف بوده است. طبیعتا این عمل نظام ارزی سرزمین را تحت تاثییر سوء قرار می دهد و علتافزایش تقاضای ارز داخلی می شود.

سنجری در رابطه با آزاد کردن واردات ماشین که چندین دفعه در مناظرات به گفتن یک عمل از سوی کاندیدها نقل شد نیز او گفت که واردات خودروی سواری از شهریور ۱۴۰۰ عملا آزاد شده و در این زمان حدودا بالغ بر ۲۵ هزار دستگاه انواع ماشین سواری بنزینی، برقی و هیبریدی به سرزمین داخل شده است. اگر منظور اقایان انجام واردات با حجم بیشتری است آنگاه بایستی ابتدا به محدودیت های ارزی بانک مرکزی و برتری های وارداتی دولت دقت شود. آیا برتری های ارزی سرزمین با دقت به محدودیت های جاری به دولت آینده اجازه می دهد که خودروی بیشتری داخل سرزمین کند؟ به علاوه سازوکار واردات چطور باشد و عامل واردات  چه فردی باشد دو قضیه مهمتری است که بایستی در دولت بعدی به آنها دقت شود. بهتر است واردات از طریق خودروسازها انجام شود که نوشته انتقال فنآوری هم دیده شود.

این تحلیل گر ارشد حوزه اقتصاد و ماشین با گفتن این که در مناظره دو شب قبل هیج از یک از نامزدها  به مکانیزم واردات اشاره ای نداشتند او گفت: این سوال نقل می شود که مکانیزم واردات چیست؟ برای چه منظوری است؟ و از طریق چه فردی باید انجام شود؟ اشاره کرده و اینگونه جواب داد که این یک اصل کاملا بدیهی است که واردات به منظور تنظیم گری رخ می دهد ولی دولت های هوشمند از واردات انتظارات فرد دیگر را نیز تامین می کنند. می توان از طریق شراکت های خارجی از واردات به گفتن بستری برای گسترش فنآوری منفعت گیری کرد. ما سرزمین بزرگی هستیم که اگر نتوانیم نیاز به ماشین را از طریق تشکیل داخل تامین کنیم به منبع های ارزی بسیاری برای اعتدال و تنظیم بازار نیاز داریم به این علت بهتر است واردات به ابزاری برای پشتیبانی به گسترش تشکیل ماشین در سرزمین تبدیل شود. نگاه به واردات تنها به گفتن ابزاری برای تنظیم گری نگاه کامل و مبتنی بر گسترش نیست.

انجام واردات از طریق خودروسازها

وی گفت : در سال  ۱۳۹۶ که آخرین سال قبل از تحریم می بود خودروسازان ما توانستند نزدیک به ۱.۵ میلیون ماشین تشکیل کنند، اما از سال ۱۳۹۷ بدلیل تحریم ما با کم شدن تشکیل روبه رو شدیم و تولیدات خودرویی سرزمین تا۸۰۰ هزار دستگاه افت یافت، یقیناً در سال های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بدون شرکای خارجی قبلی تشکیل تا ۱ میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاه افزایش یافت اما کماکان تاثییر مخرب تحریم را روی روال تشکیل ماشین ناظر هستیم. این که چرا تحریم علتافت تشکیل شد بیشتر از آنکه به سختی های تامین قطعه مربوط شود به توقف وجود شرکای خارجی خودروسازها مربوط است در واقع تا پیش از تحریم بخشی از خودروها به طور سی کی دی داخل ایران می شد و مونتاژ صورت می‌گرفت، شرکت پژو و رنو، دانگ فنگ، کیا، فولکس و غیره به طور مستقیم در ایران ماشین تشکیل می کردند. منظورم از این نوشته آن است که بایستی واردات از طریق خودروسازها اتفاق بیافتد تا هم در اراعه خدمات چس از فروش اتفاق بهتری رخ دهدو هم این نوشته به گسترش صنعت ماشین پشتیبانی نماید.

وی متذکر شد : این که ما به واردات فقط به گفتن یک ابزار تنظیم گری نگاه کنیم، نظریه کاملی نیست؛ نظریه کامل این است که واردات باید به منظور گسترش صنعت ماشین ما اتفاق بیفتد.

سنجری در آخر با اشاره به چرایی این که چطور شرکت های بزرگ خودروساز داخلی به رغم  ورشکستگی  کماکان ادامه تشکیل می دهند در ادامه گفت: اکنون همه ذینفعان مهم این شرکت ها شامل مالکین مهم، سهامداران و مردم به گفتن مشتری ازعملیات آنها یا سودی عایدشان نمی شود و یا رضایتی از تولیدات آنها ندارند، دولت هم بدلیل زیان ده بودن نمی تواند مالیاتی از آنها دریافت کند، در طول سه چهار سال قبل این دو شرکت بالغ بر ۲۵۰ هزار میلیارد تومان زیان، انباشته کرده اند اما سئوالی که وجود دارد این است که آیا قسمت ها و یا افرادی وجود دارند که از زیان ده بودن آنها سود می‌برند؟ این مسئله اساسی و سوالی است که باید جواب داده شود. احتمالا مافیای ماشین که برخی ها می گویند در بعد همین ابهام نهفته است.

منبع :


ایسنا