حالت بازار‌های داخلی هم چنان با ابهام روبه رو است، به‌اختصاصی این که تنش‌های منطقه‌ای مجددا در حال اوج‌گیری است. اما مسئله حائز اهمیت در این بین آن است که با دقت به تنش‌های برون‌مرزی، بورس تهران عکس العمل شگفت‌وغریب منفی در جهت اصلاح زیاد تر نشان نداده است.

روز قبل نرخ دلار مطابق پیش‌بینی‌ها رشد ملایمی را توانایی کرد و سکه و طلا نیز به مسیر افزایشی خود ادامه دادند. اما در کل به لحاظ بازدهی، بازار سهام حالت بهتری را پشت‌سر گذاشت و شاخص کل توانست با عبور از سد دو‌میلیون و ۱۰۰هزار واحد، تا حدوی از فضای التهاب روز‌های قبل بکاهد. یکی از سناریو‌هایی که در بین اهالی بازار سهام در حال دست به دست شدن است به برخورد شاخص کل به سقف این کانال در محدوده ۲میلیون و ۱۷۴هزار واحد مرتبط است، که در صورت تثبیت در این محدوده و عدم عکس العمل شدید بازار، شاخص در پله اول به سقف اردیبهشت خواهد رسید.

 همان گونه که پیش‌تر نیز اشاره شد، بورس با قولهای وزیر اقتصاد و رئیس تازه سازمان بورس و برخی اخبار مثبت در راستای رشد دلار نیما، روال فرسایشی مردادماه را پشت سر گذاشت. بر پایه اظهارات تحلیلگران، با محقق شدن وعده سیاستگذاران، شاخص کل می‌تواند به سمت اعتدال حرکت کند و بعد از ارامش در این فضا حتی می‌تواند به سمت سقف قبلی و ناکامی آن حرکت کند.

محدوده ۱.۹ میلیون واحد منطقه رکودی و محدوده ۲.۲ میلیون واحدی، سطح تعادلی بازار است. بازار برای عبور از کانال ۲.۲ میلیون واحد به یک محرک قوی همانند کم شدن فاصله دلار نیما و آزاد (که اکنون در نزدیک به ۲۸ درصد است) احتیاج دارد؛ همان گونه که در اواخر بهمن‌ماه ۱۴۰۱ شاخص کل از محدوده تعادلی ۱.۵ میلیون واحدی قدم نسبتا بزرگی را برای راه اندازی یک سقف تازه در بازار برداشت. از نظر دیگر در روز‌های تازه، بورس تهران تحت‌تاثییر روال رشد قیمت نفت و فلزات پایه در بازار‌های جهانی می‌تواند قدم‌به‌قدم به حالت بهتری دست یابد.

مولفه‌های اثرگذار

اما رونق در بورس تهران عمدتا تحت‌تاثییر چه عواملی می‌تواند تداوم یابد؟ موضوعی که بازار سهام در شرایط جاری با آن روبه رو است، در قدم نخست محقق شدن قولهای وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس است و در قدم بعدی می‌تواند حذف محدودیت دامنه نوسان باشد که بازار از ۱۴مردادماه و همزمان با بعد‌لرزه‌های ترور هنیه در تهران با آن روبه رو شد. بازدید‌های آماری حاکی از آن است که بازدهی بورس از ابتدای سال تا بحال در محدوده منفی ۳.۵۸درصد قرار دارد. کما این که سیمای فعالان حقیقی بورس تهران نیز از ابتدای سال بار‌ها دگرگون شده است، اما به طور اشکار به علت حالت حاکم بر متغیر‌های اثرگذار بر بازار سهام، ناظر تداوم خروج پول از بازار هستیم.

آمار‌ها نیز متذکر خواهد شد که سهامداران خرد از ابتدای سال در نزدیک به ۲۰هزار میلیارد تومان از بازار خارج کردند. این شرایط در حالی است که بورس با یک ابهام بزرگ حوالی انتخابات ۵ نوامبر (۱۵ آبان) ریاست جمهوری آمریکا و نتیجه آن و اظهار نظر نهایی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در رابطه ایران دست به گریبان است. با ورود به نیمسال دوم ۱۴۰۳ کمتر تحلیلگری را می‌توان یافت که نسبت به کارکرد بازار سهام تا آخر سال بدبین باشد؛ اما اختلاف نظر کارشناسان تنها بر سر حالت شوک‌های بیرونی و احتمالی است که مانع از افزایش خوش‌بینی‌ها شده است.

 اواخر شهریور پیش‌بینی شده می بود مقصد بعدی پول‌های تازه در نیمه دوم سال بازار سهام خواهد می بود، امری که به گمان زیاد طی هفته‌های پایانی پاییز رقم خواهد خورد که خود منوط به افزایش دیدنی قیمت معامله های و در نهایت تایید صعود شاخص بورس خواهد می بود.

قدم مهم صعود

تا اینجای کار قولهای وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس از یک سو و از نظر دیگر ارزندگی سهام، جهت شده تنش‌های منطقه‌ای نقش پررنگی در روال بازار سهام ایفا نکنند. اما این حالت تا کجا می‌تواند ادامه یابد؟

در همین رابطه علی خوش‌طینت، کارشناس بازار اندوخته، اظهار کرد: اکنون که دلار نیما به گفتن یکی از محرک‌های قوی رشد بورس در مسیر صعودی حرکت می‌کند با اهمیت ترین مولفه تکمیل‌کننده در این بین «محقق شدن قولها» ست که می‌تواند تبدیل رشد بازار سهام شود. به بیانی ساده‌تر دو عامل مهم که مانع از رشد بازار سهام در نیمسال نخست ۱۴۰۳ شدند، یعنی روال منفعلانه نرخ دلار نیما و افزایش نرخ منفعت، اکنون می‌توانند حالت را به سود بورس رقم بزنند.

افزایش تدریجی نرخ نیما و نزدیک شدن آن به دلار آزاد تاثییر مستقیمی بر سودآوری شرکت‌ها بر جای می‌گذارد. افت نرخ منفعت نیز که بار‌ها از سوی وزیر اقتصاد نقل شده، اگر رنگ حقیقت به خود بگیرد بورس می‌تواند به مامنی دلنشین برای اندوخته‌گذاران مبدل شود. یقیناً گمانه‌زنی‌های مختلفی در رابطه کارکرد بورس نقل است که با اهمیت ترین آنها بر این مسئله اصرار می‌کند که بازار سهام در نیمه دوم سال می‌تواند تا حدودی انتظارات را برآورده کند، اما هم چنان نگرانی‌هایی درمورد توانایی این بازار در روبه رو با چالش‌های پیچیده اقتصادی سرزمین وجود دارد.

با دقت به بی‌اعتمادی حاکم بر تالار سهام که از حرکت سیاستگذاران طی سال‌های تازه نشات می‌گیرد، اظهارات فقط حمایتی به‌زودی «تاثییر تسکین دهنده» خود را از دست خواهند داد. در این چنین وضعیتی طبیعتا سهامداران خرد با فروش زیاد تر، سختی مضاعفی در جهت نزول شاخص‌ها داخل خواهند کرد؛ اما تعدیل نرخ منفعت در راستای وعده وزیر اقتصاد محرکی مثبت و قوی برای رشد در شش ماه دوم سال محسوب می‌شود.

این کارشناس بازار اندوخته، در خصوص علل کم‌واکنشی تالار سهام نسبت به رخداد‌های منطقه‌ای منفی نیز اظهار کرد: با وجود پارامتر‌های منطقه‌ای منفی، اهالی بازار سهام از کنار شوک‌های داخل‌ شده به شدت عبور کردند؛ در جواب به این اتفاق باید او گفت از دید اکثر فعالان بازار اندوخته قیمت‌ها در محدوده‌های کف قرار دارند؛ به این علت عکس العمل به پارامتر‌های منفی کاملا محدود و معقولانه بوده است.

 به عبارت دیگر ارزندگی بازار در این مقطع مانع از حساسیت زیاد بورس به ریسک‌های منطقه‌ای شد. اگر قیمت اکثر سهام در سطوح بالا قرار داشت طبیعتا اصلاح شدیدی را مشاهده می‌کردیم. احتمالا بتوان او گفت با دقت به این که قیمت‌ها در این بازار پایین‌تر از قیمت ذاتی قرار دارند، حتی ریسک‌های منطقه‌ای آتی نیز نتوانند برای بورس تحت گفتن «شوک نوظهور» محسوب شوند، مگر این که ریسک‌های بعدی از منظر قوت، ورای فکر خرید وفروش‌گران عمل کنند که به نظر می‌رسد این مهم فعلا منتفی است.

روندی که بر بازار از ابتدای سال حاکم بوده است، نوسانات فرسایشی متعدد شاخص کل را به همراه داشته است؛ به همین علت اندوخته‌گذاران حالت همه بازار‌ها را با در نظر گرفتن ریسک‌های حاضر با دقت رصد می‌کنند. طلا، مسکن و ماشین در زمره بازار‌هایی قرار دارند که برای اندوخته‌گذاران از جذابیت خاصی برخوردارند.

در همین رابطه علی خوش‌طینت، او گفت: با دقت به آنچه برای بازار طلا می‌توان متصور می بود، اگر طلای جهانی تا آخر سال جاری میلادی تا دو هزار و ۸۰۰ دلار افزایش یابد، این عدد بازده قابل احتیاط‌ای را در دل خود ندارد که بتواند پول را به سمت خود هدایت کند. یقیناً طلا در سبد دارایی‌های کم‌ریسک قرار دارد، اما برای بورس تهدید جدی به حساب نمی‌آید. در رابطه بازار مسکن نیز اوضاع به همین منوال است.

دور از انتظار به نظر می‌رسد قیمت دلاری هر متر آپارتمان که در ماکسیمم تاریخی خود قرار دارد، ورود پول را به این قسمت تسهیل کند؛ علاوه بر آن بازار مسکن دچار رکود شدید نیز هست و رشد در این بازار را به تحول پارامتر‌های متعدد گره می‌زند. بازار ماشین سپس از بورس بازدهی منفی از ابتدای سال در کارنامه خود ثبت کرده است. از این‌رو با دقت به سیاست‌های انتظاری در خصوص واردات ماشین از سوی دولت پزشکیان، این بازار نمی‌تواند رقیب مطمئنی برای سهام محسوب شود.

به طور کلی شرایط بازار‌های موازی در حدی نیست که سهامداران برای ورود پول به بورس دچار تردید و هراس شوند. کما این که به علت تنوع ابزار‌های گوناگون در بورس، ریسک‌های حاضر می‌توانند کنترل‌شده‌تر عمل کنند. صندوق‌های اندوخته‌گذاری طلا و صندوق‌های بدون ریسک و درآمدثابت‌ها حتی می‌توانند انتظارات فعالان بازار‌های رقیب را نیز برآورده کنند. اگر قرار باشد نیمه دوم سال برای بازار‌ها دلنشین و طلایی رقم بخورد قطعا بورس تهران چه در قسمت سهام و چه در قسمت صندوق‌های کالایی در صدر بازار‌ها قرار خواهد گرفت.

منبع :


دنیای اقتصاد