برخی از کلمات انگلیسی به حدی در تار و پود زبان فارسی عجین شده‌اند که در نگاه اول به‌نظر می‌رسد، جداسازی آنها غیرممکن است. کلماتی که قطعا در بین نسل جوان و جامعه دانشگاهی کاربرد بیشتری هم داشته و نه‌تنها دانشجویان، بلکه اساتید هم به منفعت گیری از آنها اصرار دارند!

یقیناً نمی‌توان این قضیه را هم نادیده گرفت که خاستگاه منفعت گیری از برخی واژگان از اتمسفر دانشگاهی نشأت گرفته است. فضایی که گویی زور رشته‌های زبان و ادبیات فارسی به آنها نرسیده و قرار هم نیست به این زودی‌ها بتواند از بعد این چنین واژگانی بربیاید!

یقیناً اگر بخواهیم خوش‌بینانه‌ترین حالت را مورد نظر قرار دهیم، باید بگوییم مقدار منفعت گیری از واژگان غیرفارسی در بین نسل جوان و در ساحت کلان‌تر جامعه، در همین حد باقی می‌ماند، اما میدان حقیقت مشخص می کند هر روز عرصه زبان و ادبیات فارسی تنگ‌تر می‌شود و اگر همین مسیر ادامه داشته باشد،

دور از انتظار نیست که در آینده نه‌چندان دور منفعت گیری از برخی واژگان اصیل فارسی به امر غیرعادی تبدیل شود. موضوعی که ما را بر آن داشت تا به مناسبت ۲۰ مهرماه و روز بزرگداشت حافظ نگاهی داشته باشیم به حالت زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های سرزمین. مراکزی که خود باید به‌گفتن یکی از بازوان ترویج و گسترش زبان فارسی در سرزمین محسوب شوند، اکنون خود به محلی برای ترویج واژگان غربی آن هم به بهانه گسترش علم تبدیل شده‌اند. اتفاقی که احتمالا علت مهم آن را بتوان همراهی و منفعت گیری بیشتر از حد اساتید رشته‌های گوناگون از واژگان گوناگون انگلیسی دانست. 

مریم سیدان، عضو هیئت‌علمی گروه زبان دانشگاه صنعتی شریف چندی پیش در او مباحثه با روزنامه این دانشگاه گفتن کرده می بود، اساتید دانشگاهی باید به منفعت گیری از کلمات انگلیسی اهمیت بیشتری دهند؛ چراکه این کار روی دانشجویان تأثیر بسیاری دارد. هرچند به حرف های این استاد، برخی از اساتید در منفعت گیری از کلمات دقت می‌کنند، اما در کل خواندن چندین سال کتاب و مقالات انگلیسی روی اساتید هم تاثییر می‌گذارد. مسئله قابل دقت در سخن بگویید‌های این استاد دانشگاه نقش سیستم آموزشی سرزمین در پررنگ شدن منفعت گیری از واژگان خارجی است. سیستمی که بر پایه حرف های‌های سیدان در این عرصه ضعیف عمل کرده و حذف زنگ انشا در برخی از مدارس سرزمین نشان از بی‌اهمیت بودن سهم زبان و ادبیات در سیستم آموزش است.

مسئله قابل دقت در این بین آن است که قطعا زبان فارسی به‌گفتن مهم‌ترین مؤلفه در نگه داری هویت ایرانی در طول قرن‌های گوناگون بوده است، از این رو طبیعتا به حاشیه کشیده شدن زبان و ادبیات فارسی می‌تواند در آینده نه‌چندان دور صدمات جبران‌ناپذیری را به هویت ایرانی داخل کند که قطعا با صرف هزینه و زمان زیاد هم دیگر نمی‌توان شرایط را به قبل برگرداند.

نوشته دیگر آن است که برای رسیدن به مرجعیت علمی که طی سال‌های قبل به یکی از موضوعات مهم در عرصه علم و فناوری سرزمین تبدیل شده، یکی از موضوعات مهم و غیرقابل تکذیب آن است که بتوانیم توانمندی‌های علمی‌مان را به زبان فارسی به دنیا معارفه کنیم. اتفاقی که علتشده تا او گفت و گو حمایتاز مجلات بین‌المللی فارسی زبان از سوی وزارت علوم طی سال‌های قبل جدی‌تر گرفته شود، اما اگر نتوانیم از کلیت زبان و ادبیات فارسی پاسداری کنیم، نه‌تنها کوششها در حوزه علمی از این حیث بی‌تاثییر می‌ماند، بلکه با به خطر افتادن هویت ایرانی، نمی‌توان انتظار داشت پیشرفت‌های علمی‌مان نیز به زبان فارسی اشاعه اشکار کند. 

منبع :


روزنامه فرهیختگان