به گزارش خبرنگار فرهنگی مهتاب من از تنسیم، مستند «قلمرو» به کارگردانی مشترک نیما عسگری و فتح الله امیری در هشتمین جشنواره تلویزیونی مستند وجود دارد و از شبکه مستند سیما پخش خواهد شد.

مستند قلمرو درمورد محمد فرهادی‌نیا، پژوهشگر ایرانی است که در حال گذراندن تز دکتری خود است. او تصمیم دارد برای اولین بار تعدادی پلنگ ایرانی را زنده‌گیری و قلاده‌گذاری کند. این عمل، مسیر حرکتی پلنگ، شیوه شکارهای او و قلمرو‌اش را نشان می دهد. این مستند برای اولین بار از تلویزیون نمایش داده می‌شود و امشب روانه آنتن خواهد شد.

عسگری درمورد آشنایی خود با سوژه این مستند او گفت: محمد فرهادی‌نیا را از سال‌ها پیش به گفتن یکی از پژوهشگران فعال در این عرصه می‌شناختم و کارهای او را پیگیری می‌کردم. یقیناً سال‌ها پیش، وقتی که به گفتن پژوهشگر حیات وحش فعالیت می‌کردم، یک کار پژوهشی مشترک با وی داشتم.

وی با اصرار بر این که این مستند روایتگر تشکیل علم در عرصه‌های زیست‌محیطی و حفاظت از گونه‌های جانوری است، او گفت: پایه و مبنا مستندهای محیط زیستی انسان محور، طبق معمول علمی است و فیلم‌های مستند علمی همیشه روایتگر اتفاقات ناشناخته‌ای می باشند که در خلال فیلم برای تماشاگر واکاوی می‌شود. به این علت این گونه مستندها می‌تواند تبدیل تشکیل علم شود و طبق معمول مدیران و دست‌اندرکاران این حوزه از آن استقبال می‌کنند.

این مستندساز با اشاره به مخالفت‌هایی که با این پروژه علمی صورت گرفت، او گفت: دقت داشته باشید که تشکیل علم در عرصه‌های زیست محیطی، مدام همراه با آزمون و اشتباه و منفعت‌گیری از ازمایش ها علمی دیگر کشورهاست که حتما می‌تواند به ترقی دانش علمی کشورمان پشتیبانی کند. بر همین مبنا، باید این امکان را به محققین بدهیم تا حتی در صورت اشتباه و نادرست باز هم به مسیر خود ادامه بدهند. در طول ساخت فیلم مستند «قلمرو»، مخالفت‌های بسیاری با انجام این پروژه صورت گرفت؛ قرار می بود ۵ قلاده پلنگ ایرانی را زنده‌گیری کنیم، سپس آنها را بیهوش کنیم و بهشان قلاده‌های ردیاب نصب کنیم تا بتوانیم حرکت حیوان، قلمروی زیستی و نوع تغذیه آنها را بازدید کنیم.

وی خاطرنشان کرد: بدون شک شناسایی اطلاعات و حرکت گونه‌های وحشی می‌تواند به نگه داری این گونه پشتیبانی کند. به عبارت دیگر، اگر این پروژه به پیروزی برسد و بتوانیم از پلنگ ایرانی به درستی محافظت کنیم، حتما می‌توان برای حفاظت از گونه‌های دیگر و به اختصاصی گونه‌های در خطر انقراض نیز عمل های مهم و امیدوارکننده‌ای انجام داد. با این حال، مخالفت‌های بسیاری با انجام این پروژه صورت گرفت که عمده‌اش از روی نگرانی‌ها می بود. متاسفانه در طول تشکیل فیلم یکی از پلنگ‌های ماده تلف شد و به همین علت پروژه را نزدیک به یکسال متوقف کردند. معتقد بودند که علت تلف شدن پلنگ ماده، قلاده‌گذاری بوده اما با انجام کار کارشناسی توسط دامپزشکان اشکار شد که این پلنگ ماده به علت درگیری با یک پلنگ نر از بین رفته است. دلنشین است که همین اتفاق نیز یک دستاورد علمی می بود، چرا که فهمیدیم پلنگ‌ها امکان پذیر با یکدیگر دچار شوند.

عسگری درمورد نتیجه نهایی این پروژه او گفت: به نظرم این پروژه در نهایت پیروزی‌آمیز می بود و دستاوردهای زیاد خوبی داشت. من فکر می‌کنم که این کار را حتما می‌توانیم برای گونه‌های دیگر هم انجام بدهیم. واقعا نیاز داریم که این کار را برای گونه‌های درخطر همانند میش‌مرغ، یوزپلنگ ایرانی و … که تعداد انگشت‌شماری از آنها در ایران باقی مانده است انجام بدهیم تا حرکت آنان، مسیر حرکتی‌شان، قلمرو و زیستگاه‌شان را شناسایی کنیم. فراموش نکنید که این عمل های می‌تواند به حفاظت زیاد تر از آنها و نجاتشان از خطر انقراض پشتیبانی کند.

او با اصرار بر این که مستندسازان حیات وحش، خود را یک حفاظت‌گر نسبت به گونه‌های وحشی می‌دانند، او گفت: ما به گفتن مستندساز محیط‌زیست، خودمان را در درجه اول یک پژوهشگر و حفاظت‌گر می‌دانیم و نسبت به موضوعاتی که دغدغه فعالان محیط زیست ایران است، پایبندیم. به عبارت دیگر، پایه و مبنا فیلم‌های مستند ما حفاظت از گونه‌های صدمه‌پذیر و در خطر انقراض بوده است.

او همین طور گفت: برای ساخت مستند‌های محیط‌زیستی، مستندساز نیاز به ربط با پژوهشگران و فعالان این عرصه دارد و حتما باید دانش خود را همیشه به روز نگه دارد. مستندسازی که پا به این عرصه می‌گذارد باید دغدغه‌ نگه داری محیط‌زیست را داشته باشد و مهم‌تر از آن عاشق گونه‌های حیات وحش ایران باشد. من و فتح الله امیری ۱۶ سال است که در این حوزه کار می‌کنیم و تلاش کردیم با کسب توانایی در این عرصه، محیط زیست ایران را بشناسیم و همانند یک محیط‌بان گونه‌های جانوری، زیستگاه‌ها و قلمرو حیوانات را بشناسیم. مدام تلاش کردیم مستندهایی بسازیم که در محیط‌ زیست ایران اثرگذار باشد.

عسگری درمورد فرم روایی مستند قلمرو او گفت: ساختار فیلم، شیوه روایت و نحوه فیلمبرداری را قبل از اغاز کار اشکار کرده بودیم و دقیقا می‌دانستیم که می‌خواهیم چه کار کنیم تا فیلم مستند، یکپارچگی خود را نگه داری کند. علاوه بر این، اطلاعات بسیاری را با پژوهشگران رد و بدل کرده بودیم. با این حال، در خلال تشکیل فیلم، اطلاعات علمی بیشتری دست‌گیرمان می‌شد. ما قدم به قدم با پژوهشگران پیش می‌رفتیم و کم کم اطلاعات ناشناخته بیشتری را کسب می‌کردیم.

کارگردان مستند «قلمرو» در آخر او گفت: معتقدم هر چه قدر که مستندهای محیط زیستی بیشتری بسازیم، بهتر می‌توانیم از حیات وحش و محیط زیست خود حفاظت کنیم. به اختصاصی مستندهای محیط زیستی انسان محور که تولیدات جدیدی در این عرصه به شمار می‌روال. اکنون، انسان‌ها هم در نگه داری و هم در تخریب محیط زیست دخیل است. از این نظر محیط زیست نیاز به مدیریت انسانی دارد. دقت داشته باشید که دخالت‌های انسانی در محیط زیست روز به روز زیاد تر می‌شود و در نتیجه نیاز داریم انسان‌ها را در حفاظت از آن دخیل کنیم تا بقیه بدانند که این نوشته چه قدر مهم است. مردم باید بدانند که نگه داری محیط زیست برایشان سودمند و درآمدزا است. فراموش نکنید که زیستگاه‌های محیط زیست ایران همانند یک گنج برای مردم است و می‌تواند اقتصاد سرزمین را دچار تحول کند.

بر پایه این گزارش، مستند «قلمرو» امشب جمعه ۱۸ آبان ماه ساعت ۲۱ از شبکه مستند سیما پخش می‌شود و بازپخش آن فردا شنبه ۱۹ آبان ماه ساعت ۹ صبح و ۲۴ خواهد می بود.

انتهای مطلب/