به گزارش خبرنگار فرهنگی مهتاب من از تنسیم،‌ روز قبل  آزاده نظربلند با حکم سید‌عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی  به سمت دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی منصوب شد. این دومین مدیر انتصابی صالحی از بین بانوان فعال حوزه فرهنگ است.

نظربلند دارای دکترای کتابداری و خبر رسانی است،‌ وی در دولت سیزدهم‌، معاون کتاب و فرهنگ موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران را بر مسئولیت داشت،‌ هم‌این چنین در کارنامه کاری او معاونت فناوری و خبر رسانی خانه کتاب و ادبیات ایران، مدیرکمیته خبر رسانی در چند دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، مدیریت برخی کمیته‌های اجرایی در دوره‌های گوناگون هفته کتاب و … دیده می‌شود.

انتصاب نظربلند به سمت دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی که سال قبل با نظر وزیر ارشاد زمان و مصوبه هیات وزیران به  گفتن یک مقام سیاسی شناخته شد،‌ مسئولیت تعداد بسیاری را برای وی به همراه دارد،‌ نظربلند با دقت به وسعت مجموعه تحت مدیریتش مسیری سخت پیش رو دارد،  چرا که نهاد کتابخانه‌های عمومی سرزمین یک شبکه مویرگی در حوزه فرهنگ است که بیشتر از ۶ هزار کتابدار را در بدنه خود جای داده‌است،‌ کتابدارانی که در دو دهه قبل مدام مساله معیشت و حقوق آن‌ها به گفتن یک مساله جدی نقل بوده است.

هم‌این چنین نهاد به گفتن یکی از متولیان مهم ترویج کتابخوانی و خواندن که بعد از شبکه گسترده‌ مساجد و مدارس، «بزرگترین شبکه فرهنگی عمومی در سرزمین» است، با بیشتر از ۳۸۰۰ باب کتابخانه و تلاش بیشتر از ۷۵۰۰ پرسنل و ۱۲.۵ میلیون نفر عضو که نزدیک به ۲.۵ میلیون نفر آن فعال و در ربط مستمر با مجموعه می باشند، خدمات اراعه می‌دهد. آن هم در حوزه‌ کتابخوانی که حوزه‌ای پرچالش در ایران به حساب می اید.

فارغ از توانایی‌‌هایی که آزاده نظربلند با دقت به سابقه کاری و تحصیلاتش می‌تواند در سمت دبیرکلی نهاد از خود نشان دهد‌، برخی از اهل فرهنگ حتی پیش از نقل شدن نام نظربلند،‌ برای این سمت،‌ معتقد بودند که صالحی نباید به مدیریت نهاد کتابخانه‌های عمومی دست بزند،‌ مهدی رمضانی چهره‌ای معتدل می بود که در دوران حضورش در نهاد کتابخانه‌های عمومی عمل های خوبی  داشت،‌ رمضانی در دوره حضورش در نهاد توانست،‌ نهاد را از به یکی از مساله‌های جدی دولت تبدیل کند،‌  او هم‌این چنین با ارتباز موثر با بدنه دولتمردان و مجلس توانست قانون تاسیس نهاد را تا اندازه قابل توجهی در مجلس به پیش برد،‌ با این حال صالحی ترجیح داده است با تحول همه مدیران میانی وزارتخانه، فصل تازه‌ای را در وزرات فرهنگ دولت چهاردهم رقم زند.

اما دیروز و با انتصاب نظربلند،‌ مهدی رمضانی نیز بعد از ۳ سال از مسند دبیرکلی نهاد کتابخانه‌های عمومی سرزمین خداحافظی کرد،‌ رمضانی در اواخر آذرماه ۱۴۰۰ مسئولیت نهاد را برعهده گرفت،‌ پیش از آن نیز معاون گسترش کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد در دوره مدیریت علیرضا مختارپور می بود.

رمضانی با وجود در نهاد به سمت دبیری کل،‌ در همان ابتدا  به احصای چندین مشکل پرداخت، معیشت کتابداران،‌ ساختار نهاد کتابخانه‌های عمومی، بدهی مالیاتی، اصلاح قانون تأسیس نهاد، اصلاح آئین‌نامه اجرایی قانون، فراهم منبع های پایدار نهاد و… از جمله مشکلات شناسایی شده می بود که مسیر حرکت وی برای سه سال پیش رو را اشکار کرد. در این سه سال برخی از این مسائل پیگیری و حل شد و برخی نیز  تا این مدت به مقصد نرسیده‌اند.

تبدیل کتابخانه‌ها از سالن مطالعه به «پایگاه فعال و اثرگذار فرهنگی ـ اجتماعی»

رمضانی هم‌این چنین تلاش کرد که رویکرد خدمات کتابخانه‌های عمومی از «امانت»، «عضویت» و«سالن مطالعه» به «پایگاه فعال و اثرگذار فرهنگی ـ اجتماعی» تبدیل کند، موضوعی که در عمده سخنرانی‌های وی در مراسم‌های گوناگون و نشست‌های خبری به آن اصرار می‌شد. وی پیشتر نیز حرف های می بود که نهاد یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های خدمت‌رسان عمومی در دنیا، آسیا و جهان اسلام است،‌ به طوری که در دنیا جزو ۱۵ سرزمین برتر، در آسیا جزو ۵ سرزمین برتر و در منطقه، رتبه نخست را دارد.

یکی از دیگر عمل های رمضانی تبدیل کردن مساله «کتاب و کتابخوانی» به مساله دولت می بود،‌ در این بین دقت رئیس جمهور شهید به حوزه فرهنگ و تلاش وزیر فرهنگ زمان نیز بی‌تاثییر نبوده است،‌  ورود واژه «کتابخانه‌های عمومی» به گفتمان دولتمردان علی‌الخصوص شهید رئیسی،  تعلق اعتبارات اختصاصی در سفرهای ریاست جمهوری به استان‌ها به کتابخانه‌های عمومی، دستور برای از بین بردن مشکلات معیشتی کتابداران، دقت به مساله کتابخانه‌های سیار و … از برکات این دقت بوده است.

ابلاغ سند ملی خواندن

 از دیگر اقداماتی که در دوره مدیریت رمضانی در نهاد کتابخانه‌های عمومی سرزمین رقم خورد،‌  ابلاغ سند ملی خواندن و ترویج مطالعه سودمند و تعیین ماموریت برای ۲۱ دستگاه به منظور تحقق نهضت کتابخوانی بوده است.

سند ملی «خواندن و ترویج مطالعه سودمند» با مقصد تبیین مأموریت‌های دستگاه‌های ۲۳ گانه برای دسترسی آسان و ارزان شهروندان به موارد خواندنی مناسب و گسترش توانایی‌های خواندن و از بین بردن مانع ها عمومی‌سازی فرهنگ مطالعه تدوین شده است.

این سند ۱۴ ماده‌ای، با ۶ تبصره در جلسه ۲۴ بهمن ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و ۱۹ اردیبهشت سال جاری با امضای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد.

سند خواندن و ترویج مطالعه سودمند حداکثر ۵ سال اعتبار دارد و سپس از آن بر پایه اقتضائات و نیازهای سرزمین به نظر نهاد کتابخانه‌های عمومی سرزمین توسط شورای فرهنگ عمومی سرزمین برسی و بازبینی و در صورت نیاز به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع می‌شود.

گسترش کتابخانه‌های عمومی

در این سه سال هم‌این چنین گسترش کتابخانه‌های عمومی از طریق پایان پروژه‌های نیمه‌همه ادامه اشکار کرد،‌ به طوری که تعداد کتابخانه‌های عمومی از ۳ هزار و ۵۹۹ باب در آخر سال ۱۳۹۹ به ۳ هزار و ۸۲۸ باب رسید.برخی از این پروژه‌ها هم‌چون کتابخانه‌های مرکزی استان‌های سنندج، قم، خرم آباد و…از جمله پروژه‌هایی بودند که هر یک بین ۱۵ تا ۲۰ سال متوقف بوده وبا کار جهادی به منفعت‌برداری رسیدند.

 رمضانی هم‌این چنین تلاش کرد تا ۴ ساختمان اداری ستاد مرکزی نهاد کتابخانه‌های عمومی سرزمین را در یک ساختمان تجمیع کند،‌ رایزنی‌ها جهت شد تا یکی از ساختمان‌های نهاد ریاست جمهوری که با نام ساختمان پُست شناخته می‌شود و از یک هویت تاریخی و فرهنگی برخوردار است،‌ به نهاد کتابخانه‌های عمومی تعلق داده شود.

گسترش ناوگان کتابخانه‌های سیار

یکی از عمل های قابل تامل این دوره که با دقت اختصاصی آیت‌الله رئیسی پیش رفت،‌ گسترش ناوگان کتابخانه‌های سیار می بود،‌که به زمان ۳ سال از ۲۷ بابا به ۵۷ باب افزایش یافت. یقیناً قرار می بود،‌ ۲۰۰ دستگاه دیگر ازمحل مسئولیت اجتماعی خودروسازان به این ناوگان افزوده ‌شود که با نیمه همه ماندن دولت این نوشته نیز بلاتکلیف ماند.