امیر هاشمی‌مقدم، پیشکسوت فوتبال ایران و مربی که دو دهه است در فوتبال هلند فعالیت دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر به تحلیل دلایل ناکامی تیم فوتبال نوجوانان ایران در جام ملت‌های زیر ۱۷ سال آسیا پرداخت. این تیم با کسب تنها یک امتیاز از سه بازی مرحله گروهی حذف شد و از وجود در جام جهانی بازماند. وی با صراحت به مشکلات ریشه‌ای و ساختاری در فوتبال پایه سرزمین اشاره کرد.

نگاه فردمحور، آفت فوتبال پایه ایران

هاشمی‌مقدم با اصرار بر ضعف‌های زیاد فنی در فوتبال پایه ایران او گفت: نتایجی که در قبل کسب کردیم، زیاد تر به کیفیت‌های فردی و تعصب بازیکنان ایرانی مربوط می بود. اما نگاه فردمحور به فوتبال، ما را در برابر تیم‌های تاکتیکی دچار مشکل می‌کند. این ناکامی احتمالا تلخ باشد، اما می‌تواند فرصتی برای اصلاحات اساسی باشد.

وی با نقل قول از یوهان کرایوف در ادامه گفت: «در هر ضرری یک سود وجود دارد.» ما باید ناکامی‌های خود را تحلیل کنیم و نقاط ضعف را اصلاح کنیم. این نوشته نیازمند مربیان و مدیرانی با علم و توانایی کافی است.

مشکلات ریشه‌ای؛ بازیکنان و مربیان سفارشی

هاشمی‌مقدم یکی از مهم‌ترین مشکلات را انتخاب‌های سفارشی در فوتبال ایران دانست و او گفت: متأسفانه بازیکنان و حتی مربیان سفارشی داخل تیم‌های پایه خواهد شد. اگر حق یک بازیکن خورده شود، این خیانت به فوتبال ملی است. این نوشته نه تنها بازیکنان، بلکه تصمیم‌گیری در انتخاب مربیان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. مربیان سفارشی نمی توانند فوتبال پایه را به پیروزی برسانند.

کمیته فنی و برنامه‌ریزی ضعیف

وی در ادامه به نقش کمیته فنی فدراسیون فوتبال اشاره کرد: اولین نهادی که باید برنامه‌ریزی درازمدت تیم‌های پایه را انجام دهد، کمیته فنی فدراسیون فوتبال است. اما به نظر می‌رسد این کمیته کارکرد شفافی ندارد و حتی در تعداد بسیاری از اوقات، در تمرینات تیم‌های پایه وجود اشکار نمی‌کند. این یک مشکل جدی است که باید اصلاح شود.

بازی‌های دوستانه بی‌ثمر و هزینه‌های غیرضروری

هاشمی‌مقدم به انتقاد از برنامه‌ریزی بازی‌های دوستانه پرداخت و او گفت: ما دو هزار بازی دوستانه با تیم‌های منطقه‌ای نظیر قرقیزستان و تاجیکستان داشتیم. هزینه این بازی‌ها به اندازه اردوهای اروپایی است، اما هیچ کمکی به پیشرفت ما نکرده است. باید علت برگزاری این چنین بازی‌هایی اشکار و شفاف شود.

استعدادیابی بی فایده و قوت‌نمایی باشگاه‌ها

وی درمورد استعدادیابی در فوتبال ایران او گفت: استعدادیابی ما کاملاً سلیقه‌ای است و مقدار اشتباهات در انتخاب بازیکنان زیاد زیاد است. از نظر دیگر، باشگاه‌ها قوت بیشتر از حدی دارند و به راحتی به تیم ملی بازیکن نمی‌دهند. فدراسیون باید باشگاه‌ها را ناچار کند تا بازیکنان زیر ۲۱ سال را در لیست خود قرار دهند و از توانایی های جوان حمایتکنند.

آموزش و گسترش؛ نیاز مهم فوتبال پایه

هاشمی‌مقدم به اهمیت آموزش و گسترش اشاره کرد و او گفت: در کشوری همانند آلمان، سه پایگاه استعدادیابی در هر استان وجود دارد که بهترین استعدادها را شناسایی می‌کنند. اما در ایران، مربیان پایه به جای آموزش اصولی، بازیکنان زیر ۱۲ سال را به تمرینات بدنسازی سنگین می‌فرستند. این چنین رویه‌هایی در دنیا پذیرفته نیست.

پیشکسوت فوتبال او گفت: فدراسیون فوتبال باید باشگاه‌ها را اجبار کند که نگاه کاملا جدی به آکادمی‌های خود داشته باشند. آنها باید بودجه‌ای کاملا اختصاصی در نظر بگیرند که با نگاه نظارتی فدراسیون فوتبال رخ می‌دهد.

او گفت: فدراسیون فوتبال باید بر مدرک مربیان پایه و کیفیت آموزش نظارت دقیق‌تری داشته باشد. بازیکنانی که از آکادمی‌های شخصی داخل تیم ملی خواهد شد، نمی توانند پاسخگوی نیازهای تیم‌های پایه باشند.

پیامدهای طویل مدت این ناکامی

هاشمی‌مقدم در آخر هشدار داد: حذف تیم نوجوانان تنها یک ناکامی نیست. این اتفاق بر نسل آینده فوتبال ایران تأثیر می‌گذارد. بازیکنانی که امروز زمان وجود در جام جهانی نوجوانان را از دست دادند، در ده سال آینده جبران این زمان را دشوار خواهند یافت. باید اکنون برای اصلاح ساختارها عمل کنیم.