به گزارش خبرنگار فرهنگی مهتاب من از تنسیم، سازمان سینمایی در تازه ترین اطلاعیه خود خبرداد که ۵ فیلم از شورای بازبینی مجوز نمایش گرفته‌اند، فیلم «زن و بچه» به تهیه‌کنندگی سیدجمال ساداتیان و کارگردانی سعید روستایی هم بین این آثار است.

پیش از این انتقادات تعداد بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر به سخنان سعید روستایی در جشنواره فیلم کن شده می بود و کار به جایی رسید که چهره‌های ورزشی همانند هادی چوپان هم به سخن بگویید‌های ضدملی سعید روستایی عکس العمل نشان دادند.

فیلم سینمایی «زن و بچه» به‌کارگردانی سعید روستایی، در قسمت مسابقه مهم جشنواره کن ۲۰۲۵ به نمایش درآمد؛ دومین وجود این کارگردان در کن بعد از «برادران لیلا». فیلم داستان مهناز (با بازی پریناز ایزدیار)، پرستاری بیوه و مادر دو فرزند را روایت می‌کند که در تلاش برای نگه داری اعتدال زندگی و ساخت آینده‌ای بهتر برای فرزندانش است، ماجرا با اخراج پسر نوجوانش از مدرسه اغاز و به بحرانی خانوادگی منجر می‌شود.

«زن و بچه» ادامه‌دهنده نگاه تلخ و مشکلاتزده‌ای است که در آثار قبلی روستایی نیز دیده شده است، این فیلم نیز جامعه ایران را بدون افق امید و دچار فروپاشی خانوادگی، اجتماعی و اخلاقی به عکس می‌کشد؛ سبکی که هم مورد ستایش و هم مورد انتقاد قرار گرفته است.

اظهارنظرهای سیاسی و اجتماعی کارگردان از جمله نقد به حجاب اجباری، عکس العمل‌هایی برانگیخته و جهت شده است برخی، فیلم را فراتر از تاثییر هنری و در چارچوب تبلیغات فرهنگی ببینند. انجمن فیلم‌سازان جدا گانه ایران فیلم را «تبلیغاتی» خوانده و به همکاری با نهادهای دولتی متهم کرده‌اند؛ در روبه رو، روستایی ادعای استقلال مالی و سختی پشت‌صحنه را نقل کرده است.

امتیاز داوران جشنواره کن: ۱.۹ از ۴ ـ نشان‌دهنده عکس العمل‌های متضاد و نظرات متفاوت.

«زن و بچه» اثری است در امتداد سینمای تلخ و اجتماعی روستایی که با روایتی زن‌محور و نگاهی انتقادی به ساختارهای فرهنگی و اجتماعی ایران، در جشنواره‌ای بین‌المللی نقل شده اما در عین حال، به‌علت تناقض‌های درونی و جهت‌گیری‌های سیاسی کارگردان، به کانون او گفت و گو‌های فرهنگی و رسانه‌ای نیز تبدیل شده است.

صدور پروانه نمایش برای فیلم «زن و بچه» ساخته سعید روستایی، از سوی سازمان سینمایی سرزمین، با دقت به محتوای تلخ، جهت‌گیری‌های انتقادی، و حواشی فرهنگی و سیاسی این تاثییر، سوال‌ها و شگفتی‌هایی را برانگیخته است، این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده است که سازمان سینمایی جاری، عمدتاً به امور صدور مجوز محدود شده و از نقش فعال در گسترش زیرساخت‌ها و حمایتطولانی مدت از سینمای ایران فاصله گرفته است.

فیلم «زن و بچه» با وجود مضامین آشکارا انتقادی نسبت به ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی ایران، مجوز ساخت و نمایش دریافت کرده است؛ این در حالی است که قسمت‌هایی از محتوای آن در تضاد با خطوط قرمز رسانه‌ای سرزمین برسی می‌شود. اظهارات خود کارگردان در مصاحبه با رسانه‌هایی چون Variety نیز بر این تضاد دامن زده است، از جمله جملاتی همچون «حجاب انتخاب من نیست» که مستقیماً با قوانین رسمی و عرف سینمایی ایران زاویه دارد.

سوال مهم اینجاست؛ چطور فیلمی با این سطح از مطلب‌های انتقادی و دیدگاه‌های دوپهلوی فرهنگی و سیاسی، موفق به دریافت مجوز نمایش شده است؟ آیا این قضیه نشانه‌ای از بی‌ثباتی سیاست‌گذاری در حوزه نظارت فرهنگی است یا گویای استانداردهای دوگانه در برسی آثار سینمایی؟

این در حالی است که کارکرد سازمان سینمایی در دوره تازه با انتقادهایی جدی روبه‌روست، از جمله؛

تمرکز صرف بر صدور مجوز نمایش و تشکیل، بدون ورود مؤثر به حوزه‌های راهبردی همانند گسترش سالن‌ها، حمایتاز سینمای جدا گانه، آموزش نیروی انسانی یا ارتقاء زیرساخت‌های تشکیل.

عدم سیاست‌گذاری شفاف در روبه رو فیلم‌های قضیه‌دار، به‌اختصاصی آثاری که خارج از سرزمین موج‌آفرینی فرهنگی یا سیاسی می‌کنند.

عکس العمل‌های دیرهنگام یا سکوت در برابر حواشی، که نمونه آن در روبه رو با مصاحبه‌های پرحاشیه سعید روستایی و مطلب‌های دوپهلو درمورد ایران مشهود است.

در واقع، سازمان سینمایی از جایگاه سیاست‌گذار کلان و ناظر فرهنگی به نهادی فقطً اداری و بی‌تاثییر در فضای هدایت فرهنگی سینما تقلیل یافته است.

اگرچه صدور پروانه نمایش برای آثاری متنوع می‌تواند نشانه‌ای از تساهل یا انعطاف برداشت شود، اما هنگامی بدون چارچوب و پاسخگویی باشد، این کارکرد نه‌تنها به آزادی فرهنگی منجر نمی‌شود، بلکه به آشفتگی هویتی در سینمای ایران دامن می‌زند، این چنین رویکردی جهت می‌شود مخاطبان داخلی نسبت به نقش نهادهای نظارتی دچار تردید شوند، فیلم‌سازان فکر کنند تنها راه دیده شدن، ساختن فیلم‌هایی مطابق ذائقه جشنواره‌های خارجی است، و سینمای ایران از توازن بین «گفتن آزاد» و «ضمانت اجتماعی» دور شود.

صدور پروانه نمایش برای فیلم «زن و بچه» با وجود محتوای او گفت و گو‌برانگیز و جهت‌گیری‌های تلخ و ناامیدکننده‌اش، مثالای است از سیاست‌های متناقض و سردرگم در مدیریت فرهنگی سینمای ایران. در شرایطی که سازمان سینمایی از ماموریت های گسترش‌ای و زیربنایی خود فاصله گرفته و فقطً به صدور مجوز بسنده کرده است، نمی‌توان انتظار داشت سینمای ایران به رشد و اعتدال برسد. اگر این نهاد نتواند تعریفی روشن، منسجم و بومی از «سینمای ملی» اراعه کند، در آینده نیز با موج آثار شبه‌سیاسی و جشنواره‌پسند روبه رو خواهیم می بود که عکس یک‌جانبه، تلخ و ناعادلانه‌ای از جامعه ایران به جهان اراعه خواهند داد.

ملزوم به ذکر است فیلم‌های «اتاقک گلی» به تهیه‌کنندگی داود صبوری و جمال شورجه و کارگردانی محمدعلی عسگری، «برهوت» به تهیه‌کنندگی محمد کمالی‌پور و کارگردانی منصور وثوقی، «زن و بچه» به تهیه‌کنندگی سیدجمال ساداتیان و کارگردانی سعید روستایی، «شوهر ستاره» به تهیه‌کنندگی علی اوجی و نرگس محمدی و کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد و «ناجورها» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمدحسین فرحبخش موافقت شورای پروانه نمایش فیلم‌های سینمایی را کسب کردند.

انتهای مطلب/+