به گزارش مهتاب من از تنسیم، محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در یادداشتی به روز ملی ادبیات کودک و نوجوان پرداخت.

یادداشت او به این شرح است: 

۱۸ تیر، سالروز درگذشت زنده‌یاد مهدی آذر یزدی، به گفتن «روز ملی ادبیات کودک و نوجوان» در تقویم رسمی سرزمین به ثبت رسیده است؛ روزی که بهانه‌ای است برای گرامی‌داشت یاد نویسنده‌ای که با مجموعه‌ی درخشان «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب»، راهی نو در ادبیات کودک گشود، و در عین حال فرصتی است برای تأملی عمیق بر جایگاه امروز این حوزه و آینده‌ای که در پیش رو داریم.

 ادبیات کودک و نوجوان، بیشتر از آنکه فقط شاخه‌ای از نشر باشد، بستری است برای پرورش فرهنگی، گسترش تخیل، پرورش زبان، تحکیم فهمیدن اجتماعی و ساختن زیربنای فکری و اخلاقی نسلی که فردای این سرزمین را خواهد ساخت و از همین رو، هر سیاستگذاری فرهنگیِ آینده‌نگر، ناگزیر باید از ادبیات کودک اغاز شود.

در ماه‌ها و هفته‌های تازه، نشانه‌هایی روشن از تحولی بزرگ و امیدبخش در این حوزه دیده‌ایم؛ نشانه‌هایی که ما را به آینده‌ای روشن‌تر امیدوار می‌کند. نخستین فلوشیپ بین‌المللی کودک و نوجوان تهران، که در حاشیه‌ی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد، گامی تاریخی و تازه در راستای جهانی‌سازی ادبیات کودک ایران می بود. نزدیک به ۱۵۰ قرارداد همکاری در این فلوشیپ مورد توافق قرار گرفت؛ قراردادهایی که فقطً جنبه‌ اقتصادی ندارند، بلکه راه را برای دیده‌شدن آثار نویسندگان و تصویرگران ایرانی در سطح بین‌المللی هموار می‌کنند و دیپلماسی فرهنگی ایران را از مسیر کودک و کتاب، پربارتر و مؤثرتر خواهند کرد.

در کنار این دستاورد، رخدادهایی در فضای داخلی نیز مایه‌ی امید و دلگرمی است. در میانه‌ روزهای دشوار تازه، هم‌زمان با جنگ تحمیلی، ناظر جنگ رسانه‌ای و سایبری ۱۲ روزه بودیم و مشاهده کردیم که در همین ایام برخی از نرم‌افزارهای حوزه کتاب دست به عمل های جالبی زدند؛ برای مثال یکی از این سکوها که در حوزه کودک فعالیت می‌کند، با تصمیمی مسئولانه، دسترسی رایگان به محتوای شنیداری برای کودکان را در آن ایام فراهم کرد. این عمل، یک نماد همه‌عیار از بلوغ فرهنگی تولیدکنندگان ادبیات کودک در سرزمین ماست؛ بلوغی که مشخص می کند فعالان این حوزه، نه‌فقط به بازار، که به مخاطب، جامعه و روحیه‌ی کودک ایرانی می‌اندیشند.

از نظر دیگر، افزایش قابل دقت فروش کتاب‌های کودک و نوجوان در ماه‌های قبل، مشخص می کند که ضلع سوم مثلث ادبیات کودک – یعنی مخاطب – نیز حضوری جدی و پررنگ دارد. خانواده‌ها، کتابداران، مربیان فرهنگی و آموزگاران، همه انها با انتخاب کتاب برای کودکان، در حال ساختن پل‌هایی می باشند که کودک را به کتاب و فرهنگ گره می‌زند.

در کنار این سه ضلع، نمی‌توان از پیروزی روزافزون نویسندگان، تصویرگران و مترجمان ایرانی در جشنواره‌ها و بازارهای جهانی چشم پوشید. این پیروزی‌ها، نشان‌دهنده‌ی سطح بالای کیفی تولیدات داخلی است؛ تولیداتی که اکنون نه‌تنها با آثار بین‌المللی رقابت می‌کنند، بلکه گاه حتی الهام‌قسمت جریان‌هایی در فضای ادبیات کودک منطقه نیز می باشند.

با این همه، نمی‌توان چشم بر واقعیتی بست که ادبیات کودک امروز، دیگر محدود به کاغذ و چاپ نیست. تغیرات فناورانه – از کتاب‌های صوتی تا نرم‌افزارهای تعاملی، از پلتفرم‌های داستان‌محور تا حقیقت افزوده – تعریف توانایی‌ی کتاب‌خوانی را برای نسل امروز به کلی دگرگون کرده‌اند. این تحول، اگرچه با چالش‌هایی همراه است، اما تهدید نیست؛ بلکه فرصتی تاریخی است برای نوسازی ابزارهای ارتباطی ما با کودکان.

ماموریت‌ نهادهای متولی، از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این چنین شرایطی نه‌تنها حمایتاز نشر سنتی کتاب کودک است، بلکه هم‌زمان باید بر وجود هوشمندانه در زیست‌بوم دیجیتال کودک نیز تمرکز کند. حمایتاز استارتاپ‌های فرهنگی، تحکیم زیرساخت‌های تشکیل محتوای بومی، تسهیل صادرات فرهنگی، و پرورش نیروی انسانی خلاق و کارآمد، از جمله راهکارهایی است که ما با جدیت آن را در دستور کار قرار داده‌ایم.

در آخر، باید او گفت که همه‌ این نشانه‌ها – از فلوشیپ تهران تا حرکت مسئولانه تولیدکنندگان محتوا، از فروش بالای کتاب کودک تا پیروزی جهانی نویسندگان ایرانی – گواهی است روشن که ادبیات کودک ایران، در مسیر رشد و بلوغی نوین قرار گرفته است. این مسیر، اگرچه نیازمند پشتیبانی، برنامه‌ریزی و تلاش مستمر است، اما به‌درستی طی می‌شود و نویدبخش آینده‌ای است که در آن، کودک ایرانی با کتاب، زبان، فرهنگ و رؤیاهایش، جهانی را خواهد ساخت که امروز فقط می‌توانیم تصویرش را در ذهن ببینیم.

انتهای مطلب/