به نقل از مهتاب من
سیستم‌های ناوبری ماهواره‌ای نقش حیاتی در زندگی روزمره و عملیات استراتژیک ایفا می‌کنند. از مسیریابی در تلفنهای هوشمند گرفته تا هدایت موشک‌ها، دقت و دسترسی به این سیستم‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. سال‌ها است که سیستم موقعیت‌یاب جهانی آمریکا GPS ، به گفتن استاندارد طلایی و تقریباً انحصاری این حوزه شناخته می‌شود. با این حال، ظهور و گسترش سریع سیستم‌های ناوبری رقیب، به اختصاصی سیستم چینی BeiDou (بیدو)، چشم‌انداز آینده این فناوری را دستخوش تحول کرده است. این رقابت نه تنها جنبه‌های فناورانه، بلکه ابعاد سیاسی و اقتصادی گسترده‌ای نیز دارد.
به نقل از رسانه اخبار فناوری تکنا، چین اندوخته‌گذاری عظیمی در گسترش سیستم BeiDou کرده و مقصد نهایی آن، افت وابستگی به GPS و تشکیل یک سیستم جدا گانه و قوی است. BeiDou اکنون به طور کامل عملیاتی است و قابلیت‌های آن در تعداد بسیاری از جنبه‌ها با GPS برابری می‌کند، و حتی در برخی مناطق خاص، دقت بالاتری را اراعه می‌دهد. این سیستم نه تنها برای منفعت گیری نظامی چین طراحی شده، بلکه کاربردهای غیرنظامی گسترده‌ای از جمله ناوبری خودروها، کشاورزی دقیق، مدیریت بلایای طبیعی، و حتی سرویس‌های موقعیت‌یابی برای تلفنهای هوشمند را نیز پوشش می‌دهد. گسترش BeiDou بخشی از استراتژی گسترده‌تر چین برای خودکفایی فناورانه و تحکیم نفوذ جهانی این سرزمین است.
جواب به این سوال پیچیده است. از یک سو، زیرساخت جهانی GPS زیاد گسترده و تثبیت شده است و میلیاردها دستگاه در سراسر جهان به آن وابسته می باشند. تحول این وابستگی نیازمند زمان و اندوخته‌گذاری عظیم از سوی کاربران و سازندگان دستگاه‌ها است. از نظر دیگر، پیشرفت‌های دیدنی BeiDou و حمایتقاطع دولت چین از آن، این سیستم را به رقیبی قوی تبدیل کرده است. کشورهایی که به جستوجو تنوع‌بخشی در منبع های ناوبری خود می باشند یا می‌خواهند از وابستگی تک‌قطبی به GPS رها شوند، امکان پذیر به سمت BeiDou گرایش اشکار کنند.
رقابت بین GPS و BeiDou فقطً یک رقابت فناورانه نیست؛ این یک رقابت ژئوپلیتیک نیز محسوب می‌شود. ایالات متحده دلواپس آن است که گسترش نفوذ BeiDou میتواند برتری استراتژیک این سرزمین را در عرصه فناوری‌های فضایی افت دهد و به چین اهرم سختی جدیدی در روابط بین‌الملل بدهد. در روبه رو، چین بر استقلال و امنیت ملی خود اصرار دارد و معتقد است که داشتن یک سیستم ناوبری بومی برای آینده این سرزمین حیاتی است. در نهایت، به نظر می‌رسد آینده به سمت همزیستی و همکاری پیش برود، جایی که سیستم‌های گوناگون ناوبری ماهواره‌ای در کنار یکدیگر عمل کرده و قابلیت‌های یکدیگر را تکمیل می‌کنند و کاربران حق انتخاب بیشتری خواهند داشت. با این حال، گسترش روزافزون BeiDou مشخص می کند که دوران حکمرانی بلامنازع GPS رو به آخر است.
آخرین مطالب
- بازیکنان تیم ملی والیبال سپس از پیروزی چه انها گفتند؟ – مهتاب من
- سیستم ناوبری BeiDou میتواند جانشین GPS در ایران شود؟_مهتاب من
- ناکامی سینا خلیلی برابر گفتن‌دار جهان؛ نقره و برنز در انتظار ۲ کشتی‌گیر – مهتاب من
- اشتراک بدون تبلیغ به “فیلم نت” هم می رود؟/ مدیرعامل جواب داد_مهتاب من
- نبرد آسیاییها در قلعه عقابها؛ جدال شاگردان پیاتزا با چاشنی خستگی – مهتاب من
سیستم ناوبری چینی BeiDou میتواند کم کم جانشین GPS در ایران شود و شواهدی دال بر حرکت ایران به این سمت وجود دارد. این تحول از چند منظر قابل بازدید است:
استقلال و امنیت ملی:
ایران، همانند تعداد بسیاری از کشورهای دیگر که با تحریم‌ها و فشارهای سیاسی روبه رو می باشند، به جستوجو افت وابستگی خود به فناوری‌های کنترل‌شده توسط قوت‌های خارجی است. GPS یک سیستم تحت کنترل وزارت دفاع ایالات متحده است و این نگرانی وجود دارد که در اوقات بحرانی یا درگیری‌ها، دسترسی به آن محدود یا مختل شود (همانند آنچه در گزارش‌های تازه در رابطه اَمواج پارازیت GPS در ایران نقل شده است). جایگزینی با BeiDou، که یک سیستم جدا گانه چینی است، میتواند به ایران امکان کنترل زیاد تر بر زیرساخت‌های ناوبری خود را بدهد و امنیت ملی را از این منظر افزایش دهد.
همکاری‌های استراتژیک با چین:
ایران و چین در سال‌های تازه روابط استراتژیک خود را گسترش داده‌اند. این همکاری‌ها شامل حوزه‌های مختلفی از جمله فناوری، اقتصاد و نظامی می‌شود. انتقال فناوری BeiDou و ساخت ایستگاه‌های زمینی آن در ایران، بخشی از این همکاری‌های عمیق‌تر است. این نوشته در سال‌های قبل نیز نقل شده می بود و به نظر می‌رسد اکنون داخل فاز عملیاتی جدی‌تری شده است. این روال نه تنها به ایران امکان دسترسی به فناوری‌های پیشرفته ناوبری را می‌دهد، بلکه به چین نیز پشتیبانی می‌کند تا نفوذ منطقه‌ای و جهانی خود را از طریق ترویج BeiDou افزایش دهد.
قابلیت‌های فنی BeiDou:
سیستم BeiDou 3 که از سال ۲۰۲۰ به طور کامل عملیاتی شده، پوشش جهانی دارد و در تعداد بسیاری از جنبه‌ها با GPS قابل رقابت است. حتی در منطقه آسیا و اقیانوسیه (که ایران نیز در این منطقه محسوب می‌شود)، BeiDou میتواند دقت بالاتری نسبت به GPS اراعه دهد (برخی منبع های به دقت ۱ متری در روبه رو ۳ تا ۵ متر برای GPS در این مناطق اشاره می‌کنند). علاوه بر این، BeiDou دارای قابلیت‌های منحصر به فردی همانند ربط مطلب مختصر از طریق ماهواره است که میتواند در شرایط اضطراری یا مناطقی با پوشش ضعیف مخابراتی سودمند باشد. این ویژگی‌ها میتواند آن را به گزینه‌ای دلنشین برای کاربردهای نظامی و غیرنظامی تبدیل کند.
پیامدهای عملیاتی و چالش‌ها در ایران
جایگزینی کامل یک سیستم ناوبری جهانی همانند GPS، یک فرآیند پیچیده و زمان‌بر است.
- زیرساخت داخلی: نیاز به به‌روزرسانی و تطبیق دستگاه‌ها و زیرساخت‌های داخلی (از جمله درگاه‌های ارتباطی، برنامه‌های کاربردی، و سخت‌افزارهای ناوبری) با سیستم BeiDou وجود دارد که پیاده سازی آنها در ایران امکان پذیر چندین سال طول بکشد.
- پذیرفتن عمومی: کاربران عادی و کسب‌وکارها (همانند اپلیکیشن‌های مسیریاب و تاکسی آنلاین) باید دستگاه‌های سازگار با BeiDou را داشته باشند یا نرم‌افزارهای خود را به‌روزرسانی کنند. همانطور که در اخبار تازه اشاره شد، اختلالات GPS بر روی این سرویس‌ها تأثیر گذاشته است.
- پوشش و پایداری: اگرچه BeiDou پوشش جهانی دارد، اما برای ضمانت پایداری و دقت بالا در همه نقاط ایران، به زیرساخت‌های زمینی و ایستگاه‌های مرجع نیاز است.
در کل، با دقت به ابعاد ژئوپلیتیک، نیاز ایران به استقلال فناورانه و گسترش همکاری‌های استراتژیک با چین، حرکت به سمت جایگزینی GPS با BeiDou در ایران یک روال محتمل و در حال انجام به نظر می‌رسد. این عمل یک قدم مهم در راستای تنوع‌بخشی به منبع های ناوبری و افت وابستگی به سیستم‌های کنترل‌شده توسط کشورهای غربی برای ایران خواهد می بود.
دسته بندی مطالب
اخبار کسب وکارها