به گزارش خبرنگار مهر، بدمینتون در سطح جهانی یکی از پرطرفدارترین و رقابتی‌ترین رشته‌های ورزشی محسوب می‌شود. رشته‌ای المپیکی که در تعداد بسیاری از کشورهای آسیایی همچون چین، ژاپن، اندونزی، کره‌جنوبی و هند نه تنها پای ثابت سکوهای جهانی و المپیکی است بلکه نقش مهمی در گسترش ورزش همگانی و قهرمانی ایفا می‌کند.

اما در ایران با وجود سابقه چند دهه‌ای این رشته و وجود رسمی آن در ساختار فدراسیون‌های ورزشی هم چنان با مشکلات بنیادین و ضعف‌های عمیق ساختاری دست به گریبان است؛ به‌طوری که می‌توان بدمینتون ایران را در زمره بی‌برنامه‌ترین و کم‌تحرک‌ترین فدراسیون‌های سرزمین دانست.

فدراسیونی کم‌تحرک و بی‌برنامه

فدراسیون بدمینتون در سال‌های تازه عملاً نتوانسته خروجی قابل توجهی در حوزه کشف، پرورش و نگهداشت استعدادها داشته باشد. در همه این سال‌ها نه برنامه‌های طویل مدت برای نوسازی تیم‌های ملی تدوین شده، نه اردوهای تدارکاتی مؤثر و مستمری برگزار می‌شود و نه اعزام‌های بین‌المللی به طور برنامه‌ریزی‌شده و موثر صورت می‌گیرد.

این نهاد ورزشی در حالی به‌گفتن متولی مهم گسترش بدمینتون سرزمین فعالیت می‌کند که طی دو دهه تازه تحول محسوسی در رویکرد آن دیده نشده و هم چنان در همان مدار سنتی و محافظه‌کارانه خود در حال چرخیدن است.

در این بین تنها چهره شاخص و بین‌المللی ایران در سال‌های قبل ثریا آقایی می بود که بعد از وجود در بازی‌های المپیک توکیو و توانایی‌ای مورد قیمت به‌صورت رسمی از تیم ملی خداحافظی کرد و اکنون در عرصه مربیگری در رده‌های پایه فعالیت می‌کند.

کناره‌گیری زودهنگام آقایی از سطح ملی زنگ خطر بزرگی برای فدراسیونی می بود که موفق نشد حتی بعد از المپیک از اندوخته فنی و تجربی‌اش منفعت‌برداری مطلوب داشته باشد. او اکنون نقش مهمی در پرورش نسل آینده دارد اما حقیقت آن است که تداوم این چرخه بدون اصلاح ساختار فنی و مدیریتی فدراسیون چندان چشم‌انداز روشنی به همراه نخواهد داشت.

بازی‌های آسیایی؛ حضوری ناامیدکننده با اصرار و التماس

فدراسیون بدمینتون ایران حتی با وجود پشتیبانی‌های مکرر وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک و پیگیری‌های جدی رئیس فدراسیون موفق شد دو نماینده به بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو اعزام کند. حضوری که با جنجال و رایزنی‌های زیاد ممکن شد اما در نهایت خروجی آن چیزی جز ناکامی و ثبت نتایجی ضعیف و ناامیدکننده نبوده است.

علی حیاتی که به‌گفتن گزینه المپیکی فدراسیون معارفه شده می بود در نخستین قدم برابر حریفی از کامبوج با نتیجه ۲ بر صفر ناکامی خورد و بی‌هیچ مقاومتی از گردونه رقابت‌ها حذف شد. او در واقع حتی موفق نشد بازی پایاپایی را رقم بزند و در همان ابتدای راه پرونده‌اش در هانگژو بسته شد.

نماینده دوم ایران یگانه کرمانی می بود؛ ورزشکاری که اعزامش به بازی‌ها با حاشیه‌ها و فشارهای بسیاری همراه می بود. فدراسیون با اصرار و درگیری‌های رسانه‌ای و اداری توانست اعزام او را عملی کند اما در عمل کرمانی نیز برابر حریف مالدیوی با نتیجه ۲ بر ۱ ناکامی خورد و به خانه برگشت.

کارکرد این دو بدمینتون‌باز به‌خوبی نشان داد که نه تنها دستاوردی برای کاروان ایران به همراه نداشتند بلکه اختلاف امتیازی آن‌ها با حریفان به‌قدری فاحش می بود که اساساً شانس رقابت را از همان ابتدا از بین برد.

این‌گونه به نظر می‌رسد که اعزام آن‌ها زیاد تر با مقصد پر کردن سهمیه یا کسب توانایی صورت گرفته می بود تا وجود در یک رقابت جدی و درخور. اما سوال مهم اینجاست آیا آوردگاه بزرگی همانند بازی‌های آسیایی جایی برای آزمون و اشتباه و توانایی‌اندوزی است؟ جایی که قهرمانان قاره برای کسب مدال و اعتبار ملی می‌جنگند نه برای آشنایی اولیه با فضای مسابقات.

بعد از هانگژو؛ باز هم تکرار مکررات

با وجود ثبت این ناکامی فدراسیون بدمینتون ایران سپس از برگشت از بازی‌های آسیایی نیز روال اسبق خود را در ادامه گفت؛ نه نقدی بر کارکرد انجام شد، نه تحول خاصی در مسیر برنامه‌ریزی‌ها دیده شد؛ جز برگزاری مسابقات سالانه جام فجر، رده‌های سنی و چند تورنمنت محلی و آسیای میانه عملاً هیچ تحول استراتژیکی اتفاق نیفتاد.

گرچه برخی پیروزی‌های نسبی در این مسابقات داخلی یا منطقه‌ای قابل تقدیر است اما حقیقت آن است که یک رشته المپیکی نباید پیروزی در جام فجر یا نوجوانان آسیا را کارنامه افتخار خود بداند. در حالی که بدمینتون جهان در حال پیشرفت پرشتاب است ما هم چنان دچار جابجایی‌های پیاپی مربیان تیم ملی، برگزاری کلاس‌های مربیگری تکراری و اعزام‌های مختصر‌زمان به کشورهای اطراف هستیم.

در این شرایط لیگ داخلی نیز حالت چندان پویایی ندارد. تعداد محدود تیم‌ها، پراکندگی جغرافیایی ناکافی، نبوده است برنامه رسانه‌ای و حامیان مالی ضعیف علتشده لیگ به‌گفتن موتور محرک این رشته نیز کارایی ملزوم را نداشته باشد.

بی‌نتیجه بودن دو دهه مدیریت

محمدرضا پوریا رئیس جاری فدراسیون بدمینتون ایران برای چهارمین دوره متوالی سکاندار این فدراسیون است. در شرایطی که انتظار می‌رفت بعد از این همه سال ارامش مدیریتی به گسترش فنی و قهرمانی منجر شود اما عملاً تنها چیزی که به چشم می‌خورد نگه داری وضع حاضر و تکرار الگوهای بی‌نتیجه است.

چرا بدمینتون ایران با این سابقه تا این مدت سهمی در قهرمانی آسیا یا سکوی بازی‌های آسیایی ندارد؟ چرا خروجی‌های ما در رده پایه به تیم بزرگسالان نمی‌رسند؟ چرا هیچ بدمینتون‌باز ایرانی در رده‌بندی جهانی حتی بین ۱۰۰ نفر نخست نیست؟ این سوال‌ها چندین دفعه و چندین دفعه از سوی کارشناسان، رسانه‌ها و حتی مربیان داخلی نقل شده اما پاسخی جز سکوت و تکرار روال قبل دریافت نشده است.

راه نجات؛ بازنگری و تحول رویکرد

اصلاح حالت بدمینتون ایران نیازمند تحول نگاه و بازنگری عمیق در ساختار مدیریتی و فنی است. این رشته ظرفیت‌های بالایی دارد؛ هم در حوزه استعدادیابی و هم در جذب مخاطب اما برای تحقق این ظرفیت‌ها باید در چند محور عمل شود:

* تدوین برنامه‌های منسجم با محوریت قهرمانی در آسیا
* افزایش کیفیت لیگ و تشکیل مشوق برای تیم‌های باشگاهی
* وجود مداوم در تورنمنت‌های بین‌المللی برای ارتقا رنکینگ بازیکنان
* منفعت‌گیری از مربیان سطح بالا داخلی و خارجی
* حمایتمؤثر از توانایی های پایه به‌خصوص در استان‌های محروم
* افزایش تعامل رسانه‌ای و آگاهی عمومی درمورد این رشته

تا وقتی که این مسیر طی نشود بدمینتون ایران هم چنان یک رشته المپیکی باقی خواهد ماند که فقط گفتن المپیکی بودن را یدک می‌کشد اما عملکردی در سطح ملی ندارد.