شاید در نگاه اول انتخاب فنجان یا ماگ برای نوشیدن قهوه ساده به نظر برسد؛ اما وقتی وارد جزئیات می‌شویم، متوجه می‌شویم این انتخاب می‌تواند روی تجربه‌ی نهایی اثر جدی داشته باشد. تنوع زیاد در جنس، اندازه و طراحی فنجان‌ها باعث شده انتخاب بهترین گزینه برای هر نوع قهوه کمی گیج‌کننده باشد. اگر تازه وارد دنیای قهوه شدید، بهتر است ابتدا با اصولی مثل ۵ نکته طلایی برای بهتر شدن طعم قهوه دمی آشنا شوید تا انتخاب فنجان هم برایتان آسان‌تر شود.
ماگ کلاسیک قهوه
ماگ کلاسیک همان لیوان سرامیکی است که بیشتر ما با آن آشناییم و بسیار ساده، آشنا و پرکاربرد است. به احتمال زیاد تا به حال از آن استفاده کردید و شاید همین حالا هم در دست‌تان باشد.
گنجایش معمول یک ماگ استاندارد بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌لیتر است. البته در بعضی برندها و فروشگاه‌ها که اندازه‌های بزرگ‌تری ارائه می‌دهند، این مقدار ممکن است تا ۶۰۰ میلی‌لیتر هم برسد. ابعاد رایج برای این نوع ماگ شامل قطری حدود ۸ سانتی‌متر، ارتفاعی بین ۹ تا ۱۰ سانتی‌متر و دیواره‌ای به ضخامت ۶ تا ۸ میلی‌متر است.
تفاوت ماگ و فنجان قهوه در چیست؟
تفاوت اصلی این دو، در شکل، ابعاد و جنس ساخت آن‌ها است. ماگ‌ها معمولاً بلندتر هستند و بدنه‌ای نسبتاً یکنواخت دارند؛ یعنی از بالا تا پایین تغییر شکل زیادی نمی‌دهند. در مقابل، فنجان‌های قهوه معمولاً دهانه‌ای پهن‌تر و پایه‌ای باریک‌تر دارند که ظاهری شبیه کاسه به آن‌ها می‌دهد.
از نظر متریال، فنجان‌های قهوه اغلب از چینی یا پرسلن ساخته می‌شوند. این جنس برای حفظ عطر و طعم قهوه، نگه داشتن حرارت و ایجاد تجربه‌ی نوشیدن بهتر بسیار مناسب است، اما نسبت به ضربه حساس‌تر است و به‌راحتی می‌شکند.
ماگ‌ها در مقابل، مقاومت بالاتری دارند. به همین دلیل بیشتر در خانه‌ها، محل‌های کار و فضاهای روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که فنجان‌ها معمولاً در کافه‌ها و موقعیت‌های خاص‌تر دیده می‌شوند.
ماگ‌های سفری و قابل استفاده مجدد
در سال‌های اخیر، با محبوب شدن ابزارهای قابل‌حمل برای دم‌آوری قهوه، خیلی‌ها ترجیح می‌دهند حتی در سفر، طبیعت‌گردی یا محیط کار هم قهوه‌ای با کیفیت بالا بنوشند. در کنار این روند، افزایش توجه به محیط زیست باعث شده تقاضا برای ماگ‌هایی که هم قابل استفاده مجدد هستند و هم نوشیدنی را گرم نگه می‌دارند، بیشتر شود.
ماگ‌های مخصوص سفر یا همان تراول ماگ معمولاً طراحی هوشمندانه‌ای دارند: جنس استیل دوجداره برای حفظ گرما، شیشه‌ی مقاوم در برابر حرارت، یا دیواره‌های نازک‌تر برای حمل آسان. هدف این طراحی‌ها ساده است و تنها به این فکر کردند که یک لیوان مطمئن و کاربردی برای همراه داشتن قهوه در هر مکان مانند محل کار یا حتی دل طبیعت داشته باشند.
اما این ماگ‌ها فقط برای راحتی ساخته نشده‌اند. استفاده از آن‌ها قدمی کوچک ولی مؤثر برای کاهش مصرف لیوان‌های یک‌بارمصرف و زباله‌های غیرقابل‌بازیافت است. روزانه حدود میلیون‌ها لیوان کاغذی یا پلاستیکی دور ریخته می‌شود و بیشتر آن‌ها هرگز بازیافت نمی‌شوند. این یعنی سالانه بیش از یک میلیارد لیوان وارد محیط زیست می‌شود که سهم بزرگی از آن به محل دفن زباله‌ها ختم می‌شود. خبر خوب این است که روزبه‌روز افراد بیشتری به استفاده از تراول ماگ روی می‌آورند.
انتخاب فنجان مناسب برای اسپرسو
انتخاب فنجان اسپرسو درست به اندازه دانستن اینکه چطوری قهوه فرانسه درست کنیم؟ اهمیت دارد. فنجان اسپرسو معمولاً کوچک است (۶۰ تا ۹۰ میلی‌لیتر) تا دما بهتر حفظ شود و طعم قهوه خالص باقی بماند.
- تک‌شات یا دبل: برای یک شات اسپرسو می‌توان از فنجان‌های دمیتس کوچک استفاده کرد.
- ریسترتو: بهترین انتخاب، فنجان دمیتس سنتی است.
- کورتادو و فلت وایت: نیاز به فنجان‌هایی با ظرفیت ۱۵۰–۲۰۰ میلی‌لیتر دارند تا تعادل شیر و قهوه حفظ شود.
- کاپوچینو: فنجان‌های ۱۵۰–۱۶۵ میلی‌لیتری استاندارد هستند.
مثل بیشتر چیزهایی که به اسپرسو مربوط می‌شوندمانند خرید قهوه اسپرسو، انتخاب فنجان اسپرسو هم ساده نیست. کافی است نگاهی به کافه‌های مختلف بیندازید؛ هر کدام از فنجانی متفاوت استفاده می‌کنند. این انتخاب اتفاقی نیست. شکل، اندازه و حتی رنگ فنجان می‌تواند روی تجربه‌ی کلی نوشیدن اسپرسو تأثیر بگذارد.
با همین منطق، برای هر نوشیدنی بر پایه اسپرسو ممکن است به فنجانی متفاوت نیاز داشته باشید. در ادامه، نگاهی خواهیم داشت به پرکاربردترین مدل‌ها و اینکه هر کدام برای چه نوع نوشیدنی‌ای مناسب‌تر هستند.
چه نوع اسپرسویی را ترجیح می‌دهید؟
برای هر نوع اسپرسو که دوست دارید، باید فنجانی با اندازه و ابعاد مناسب انتخاب کنید. اولین قدم این است که فنجان درست و متناسب با نوع نوشیدنی دلخواه‌تان را پیدا کنید. جنس فنجان هم اهمیت دارد، اما در ادامه به آن هم می‌پردازیم.
اسپرسو تک‌شات یا دبل
اگر از آن دسته افرادی هستید که می‌خواهید مستقیماً طعم خالص قهوه را تجربه کنید، احتمالاً یک اسپرسو تک‌شات یا دبل را ترجیح می‌دهید. برای یک شات اسپرسو، برخی از افراد از فنجان‌های ۶۰ میلی‌لیتری «دوپیو» استفاده می‌کنند، اما معمولاً اسپرسو را به‌ویژه برای اسپرسوی دبل در فنجان‌های دمیتس ۶۰ تا ۹۰ میلی‌لیتری می‌نوشند.
در کافه‌ها، این فنجان‌ها معمولاً از جنس چینی هستند، اما گزینه‌های مقاوم‌تری هم مثل فنجان‌های شیشه‌ای یا دوجداره برای کسانی که در حال حرکت هستند، یا فنجان استیل دوجداره وجود دارد که عملاً دوام زیادی خواهند داشت.
ریسترتو
برای ریسترتو کلاسیک، بهتر است از فنجان‌های دمیتس استفاده کنید که به خوبی اندازه و طراحی مناسبی برای این نوشیدنی دارند و طعم اسپرسو را به بهترین نحو ارائه می‌دهند.
کورتادو
کورتادو یکی از معروف‌ترین انواع قهوه در اسپانیا است که باید در لیوان مخصوص کورتادو سرو شود. این لیوان معمولاً بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر گنجایش دارد و به‌خوبی ترکیب اسپرسو و شیر را در خود جا می‌دهد.
فلت وایت
در بسیاری از کافه‌ها، فلت وایت معمولاً در اندازه‌های بزرگ‌تری شبیه به فنجان لاته سرو می‌شود، اما اندازه اصلی آن تقریباً مشابه کورتادو است. به همین دلیل باید از فنجان‌هایی با اندازه مشابه استفاده کنید. نکته‌ای که باید توجه کنید این است که فلت وایت باید در فنجان چینی سرو شود، نه در فنجان‌های شیشه‌ای.
اندازه فنجان اسپرسو چقدر است؟ چرا این فنجان‌ها این‌قدر کوچک هستند؟
فنجان‌های اسپرسو معمولاً ظرفیت‌هایی بین ۶۰ تا ۹۰ میلی‌لیتر دارند؛ فنجان‌های کوچک‌تر برای شات تک و بزرگ‌تر برای دبل. این اندازه دقیقاً برای گنجاندن قهوه با فضای کمی در بالای فنجان طراحی شده است. اما چرا این فنجان‌ها این‌قدر کوچک‌اند؟ دو دلیل اصلی وجود دارد:
- حفظ دما: فنجان کوچک باعث می‌شود که گرمای اسپرسو به‌خوبی حفظ شود، چون سطح کمتری از قهوه در معرض هوا قرار می‌گیرد.
- تجربه طعمی کامل‌تر: فضای کمی که بالای قهوه باقی می‌ماند، کمک می‌کند تا هنگام نوشیدن، کمی هوا هم وارد دهان شود که برای احساس بهتر طعم اسپرسو ضروری است.
آیا به نعلبکی برای اسپرسو نیاز دارید؟
در نهایت، داشتن نعلبکی به انتخاب خودتان بستگی دارد. اما نعلبکی مزایایی دارد که نمی‌توان از آن‌ها گذشت. اول اینکه اگر قهوه‌تان بریزد، نعلبکی به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر آن را جمع کنید، چرا که پاک کردن قهوه از روی لپ‌تاپ و هر جسم دیگری کار ساده‌ای نخواهد بود! دوم اینکه فنجان‌های اسپرسو معمولاً ظریف و شکننده هستند و استفاده از نعلبکی احتمال آسیب را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.
جنس انواع فنجان‌های قهوه
یکی از ویژگی‌های مهم فنجان‌های قهوه، جنس آن‌ها است. انتخاب جنس مناسب می‌تواند تجربه نوشیدن قهوه را بسیار بهتر کند. در اینجا مزایای مختلف هر نوع فنجان را توضیح می‌دهیم.
فنجان‌های سرامیکی و سنگی
فنجان‌های سرامیکی و سنگی از رایج‌ترین انواع فنجان‌های قهوه هستند. این فنجان‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که قهوه داغ شما را برای مدت طولانی گرم نگه دارند و برای استفاده روزمره مناسب هستند. این فنجان‌ها به‌راحتی لک نمی‌شوند، حرارت را به آرامی از دست می‌دهند و در برابر استفاده‌های مکرر مقاوم هستند. علاوه بر این، اکثر آن‌ها در مایکروویو و ماشین ظرفشویی قابل استفاده هستند، بنابراین برای کسانی که به راحتی و سرعت نیاز دارند، انتخاب عالی‌ای هستند.
فنجان‌های سرامیکی و سنگی به‌طور معمول سبک و مقاوم هستند و به‌راحتی نمی‌شکنند. این فنجان‌ها همچنین برای افرادی که به خوردن میان‌وعده علاقه دارند، همراه با سینی‌های کوچک قابل استفاده هستند که گزینه‌ای مناسب برای هدیه می‌شود.
فنجان‌های ملامین
ملامین یک ماده مصنوعی است که ممکن است بسیاری از افراد به‌خوبی آن را نشناسند، اما برای فنجان‌های قهوه، ماده‌ای بسیار مناسب است. ملامین تقریباً نشکن است و به همین دلیل نسبت به سرامیک، شیشه و چینی مزیت دارد. علاوه بر این، ملامین مقاوم به خش است و به‌خوبی دمای قهوه را حفظ می‌کند، به این معنی که نوشیدنی شما دیرتر سرد می‌شود.
فنجان‌های شیشه‌ای
شیشه یکی از بهترین مواد برای نگهداری طعم قهوه است. فنجان‌های شیشه‌ای طعم‌های قبلی را جذب نمی‌کنند و به خوبی گرما را حفظ می‌کنند و به همین دلیل، می‌توانند گزینه‌ای عالی برای نوشیدن قهوه باشند. علاوه بر این، شیشه ماده‌ای قابل بازیافت است و نسبت به چینی مقاومت بیشتری دارد، بنابراین فنجان‌های شیشه‌ای با دیواره‌های ضخیم برای استفاده طولانی‌مدت مناسب هستند.
فنجان‌های استیل ضدزنگ
یکی از مزایای فنجان‌های استیل ضدزنگ این است که می‌توانند نوشیدنی شما را برای مدت زمان بیشتری گرم (یا سرد) نگه دارند. اگر شما فردی هستید که به راحتی حواس‌تان پرت می‌شود یا فراموش می‌کنید قهوه‌تان را سریع بنوشید، فنجان استیل ضدزنگ به شما این امکان را می‌دهد که قهوه‌تان داغ باقی بماند، برخلاف فنجان‌های شیشه‌ای یا سرامیکی که به سرعت دما را از دست می‌دهند.
جنس فنجان‌های قهوه
- سرامیکی و سنگی: مقاوم و مناسب استفاده روزمره.
- شیشه‌ای: بهترین گزینه برای حفظ طعم طبیعی قهوه.
- ملامین: تقریبا نشکن و مقاوم به خش.
- استیل ضدزنگ: مناسب برای کسانی که می‌خواهند قهوه مدت طولانی گرم بماند.
- فنجان‌های دوجداره: طراحی مدرن و حفظ بهتر گرما.
فنجان‌های خاص
- قهوه ترک: کوچک و ظریف با طرح‌های سنتی.
- پور اور: مناسب برای سفر و دم‌آوری در لحظه.
- فنجان‌های فلت وایت: ظرفیت حداکثر ۱۵۰ میلی‌لیتر با دیواره‌های ضخیم.
جمع‌بندی
انتخاب فنجان مناسب درست به اندازه انتخاب دانه قهوه یا روش دم‌آوری اهمیت دارد. هر نوع فنجان ویژگی خاصی دارد که می‌تواند تجربه شما از نوشیدن قهوه را لذت‌بخش‌تر کند. برای اینکه نوشیدنی شما کیفیت بیشتری داشته باشد، علاوه بر فنجان درست، به نکاتی مثل بهترین راه برای تازه نگهداشتن قهوه در منزل هم توجه کنید. این جزئیات کوچک هستند که تفاوت بزرگ ایجاد می‌کنند.