به گزارش خبرنگار فرهنگی مهتاب من از تنسیم، «تب ناتمام»، «خانوم ماه» و «همسفر آتش و برف» سه گفتن کتاب جدیدی است که قرار است تقریظ رهبر معظم انقلاب بر آنها در ایام شهادت حضرت زهرا(س) رونمایی شود. هر سه گفتن کتاب در حوزه ادبیات دفاع مقدس نوشته شده و نگاهی دارد به نقش زنان در مدیریت مشکلاتهای اجتماعی دهه ۶۰. زنانی که هرچند جنگ مسیر زندگی آنها را تحول داد، اما پای آرمان‌های خود ایستادند، شیرازه خانواده بودند و مایه دلگرمی مردانی شدند که در معرکه جنگ وجود داشتند.

زنان در ادوار گوناگون تاریخ، نقشی تعیین‌کننده در ساختار خانواده و اجتماع داشته‌اند. اهمیت این نقش وقتی که همراه با جنگ باشد، دوچندان خواهد شد. زن که پیش از انقلاب کارکردی اجتماعی چندانی نداشت و تنها در امور خانه خلاصه می‌شد، بعد از انقلاب و با رشد فضای اجتماعی، داخل عرصه‌های گوناگون شد و توانست جایگاه خود را به اثبات رساند.

واکاوی خاطرات آن دوره در کنار دیگر منبع های همانند کتاب، روزنامه‌ها و مجلات، تصاویر و … ما را به نتایج جالبی از این تحول نگاه جامعه ایران به نقش زنان می‌رساند؛ از جمله آنکه تحقق هر آینده مساعد در ایران، در گرو شراکت زنان به گفتن نیمی از کنشگران اجتماعی این جامعه است. مقدار حس تعلق خاطر زنان به آینده و اجتماع، یکی از معیارهای پژوهشگران برای در آینده‌پژوهی آن جامعه در جهت تحکیم امید اجتماعی در بین اقشار گوناگون جامعه است. 

در ادامه به بهانه انتشار کردن تقریظ رهبر معظم انقلاب بر این سه گفتن، نگاهی انداخته‌ایم به سبک و نوشته هر سه گفتن که در سال‌های تازه جزو آثاری بوده‌اند که مورد دقت مخاطبان قرار گرفته‌اند.

سطرهای نانوشته از زندگی جانبازان قطع نخاع

گاه نقش جنگ بر خانه‌ها می‌نشیند و رد گلوله‌ها تا سال‌ها یادآور روزهایی است که وطن مورد هجوم بیگانه قرار گرفته و گاه، این رد می‌تواند بر پیکر مردی بنشیند که از جوانی و آرزوهایش دست کشیده. «تب ناتمام» داستان یکی از این مردان است. روایتی است از روزمرگی‌های یک جانباز قطع نخاع گردنی که برای ساده‌ترین کارها و امورات زندگی‌اش به دیگران وابسته است. کتاب که به قلم زهرا سادات حسینی مهرآبادی نوشته شده، به خوبی توانسته به نقش مادر در انسجام بخشیدن به پیکره خانواده بعد از روبه رو با یک بحران اساسی بپردازد. خانم شهلا منزوی که ۱۷ سال پرستاری فرزندش را کرد، در این کتاب سطرهای نانوشته‌ای از تبعات جنگ را پیش چشم مخاطب می‌گشاید.

برای هر کدام از ما که جنگ را انچه که باید و احتمالا در ذهن نداریم و یا اصلاً در آن سال‌ها متولد نشده‌ایم، «تب ناتمام» روایت‌های تکان‌دهنده‌ای دارد. عمده آثار دفاع مقدس طی دهه‌های قبل یا به فرماندهان و حاضران در میدان نبرد پرداخته یا با گردشی به عقب جبهه‌ها، سری زده است بر خانواده‌های رزمندگان و به اختصاصی همسران و مادران شهدا. در این بین، یقیناً دقت به ادبیات اردوگاهی نیز با انتشار کردن آثاری چون «پایی که جاماند» و «آن بیست و سه نفر» رونق مجدد‌ای گرفت. با دقت به آثاری که طی سال‌های تازه انتشار شده، به نظر می‌رسد سهم جانبازان به اختصاصی جانبازانی که شرایط اختصاصی‌ای را برای ادامه زندگی پیش رو دارند، کم و کمتر شده است.

کتاب ضمن پرداختن به زندگی شهید دخانچی و مادر شهید، به زنان فرد دیگر نیز در این مسیر اشاره می‌کند که نقشی مؤثر در خانواده دارند و مایه دلگرمی و پناه اعضای خانواده‌اند. نویسنده در کنار روایت خاطرات خانم منزوی، به برخی از آداب و سنن اجتماعی در دهه ۶۰ در شهر مذهبی همانند قم نیز اشاره می‌کند و با پرداختن به مسائل عاشقانه، رنگ فرد دیگر به خاطرات بخشیده است.

این کتاب که از سوی انتشارات حماسه یاران به چاپ رسیده، بعد از استقبال مخاطبان قرار است در قالب یک تاثییر سینمایی نیز بازتولید شود. این انتشارات چاپ دهم از این کتاب را اخیراً روانه بازار نشر کرده است.

قهرمانان گمنام

هنر ساجده تقی‌زاده در «خانوم ماه»، روایت خاطرات یک همسر شهید در بستری دلنشین است. در سال‌های تازه تعداد کتاب‌هایی که با تمرکز بر خاطرات زنان و مادران شهدا در جنگ انتشار شده، کم نیست؛ کتاب‌هایی که نوعی زنانگی آشکار تنیده در کلمات را به نمایش می‌گذارند و معرف یک نوع سبک زندگی می باشند. هنر نویسنده آن است که بتواند نوع اتفاقات و قهرمان داستانش را به‌طوری معارفه کند که با دیگر آثار به ظاهر شبیه، متفاوت باشد.

«خانوم ماه» داستان زندگی خانم‌ناز علی‌نژاد، همسر شهید شیرعلی سلطانی، از شهدای نامدار شیراز است. کتاب تلاش دارد نگاهی بیندازد به تأثیر یک زن در انتخاب‌های مهم همسرش و نقش او را در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی همانند مقابله با گروه‌های منحرف، مبارزه با رژیم پهلوی و جنگ تحمیلی بکاود.

این تاثییر همزمان دو روایت را پیش می‌برد؛ روایتی از یک زن معتقد به مبانی فمینیسم در فرانسه و در روبه رو، زنی ایرانی که نماد مهرورزی در خانواده است، پشت و پناه فرزندان و همسر و در مقابله با مشکلاتهای اجتماعی، بازوی خانواده. نویسنده با مجموعه داستان‌های کوتاهی، این دو روایت را پیش می‌برد و مخاطب را در انتخاب مخیر می‌گذارد.

یک عاشقانه آرام در دل جنگ

ترکیب جنگ با یک روایت عاشقانه، ترکیبی به ظاهر متضاد است. اما در حقیقت، عمیق‌ترین احساسات در دل جنگ شکل می‌گیرد و متولد می‌شود. کتاب «همسفر آتش و برف» از جمله کتاب‌هایی است که تلاش دارد جوانه‌های تازه روییده از زندگی را در دل جنگ و تبعات آن جست‌وجو کند. کتاب که به قلم فرهاد خضری نوشته شده، داستان زندگی یکی از فرماندهان نام‌آشنای غرب سرزمین را از زبان و زاویه دید همسر او روایت می‌کند. 

شهید سعید قهاری سعید، نامی آشنا برای رزمندگان همدان و غرب سرزمین و این چنین کومله و گروهک‌های ضد انقلاب است. نام او با عملیات‌هایی که علیه گروهک‌های کومله و دموکرات انجام شده، گره خورده است. وجود پر رنگ او در متن مبارزه با ضد انقلاب و سپس جنگ تحمیلی، زندگی پر فراز و نشیبی برای او و خانواده‌اش به همراه داشته است؛ مسیری که پیمودن آن بدون همراهی یک همراه، ناممکن می بود. 

فرحناز رسولی، راوی کتاب «همسفر آتش و برف» در این تاثییر به گفتن خاطرات خود از دوران کودکی تا ازدواج و زندگی پر فراز و نشیبش با این فرمانده شهید پرداخته است. نثر کتاب و سبک نگارش نویسنده در پرداختن به خاطرات خانم رسولی، کتابی خواندنی به مخاطب اراعه می‌دهد. دقت به جزئیات، دقت به شخصیت‌پردازی و فضاسازی از جمله ویژگی‌های کتاب حاضر است. 

انتشارات روایت فتح این کتاب را انتشار کرده و قرار است کتاب صوتی آن نیز با همکاری یکی از بازیگران نقل سرزمین تشکیل و همزمان با رونمایی از تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب، رونمایی شود. 

انتهای مطلب/