به گزارش گروه فرهنگی مهتاب من از تنسیم؛ علی درخشنده با  اشاره به تحول اسم این فیلم از «دشمنان» به «همسایه شما، زهره» او گفت:  اولین بار این فیلم با نام «دشمنان» در جشنواره فجر شرکت کرد و سپس قرار می بود در چند جشنواره خارجی شرکت کند برای همه گیری بیماری  کرونا تعداد بسیاری از جشنواره‌های  که فیلم در آنها شرکت کرد اساسا برگزار نشدند این اتفاق و این چنین تعداد زیاد فیلمهای که چشم به راه اکران بودند  علتشد که به نظر یکی از دوستانم نام فیلم را تحول دهم تا فیلم بتواند مجدد در جشنواره‌های بین‌المللی زمان وجود اشکار کند از نظر دیگر اسم فیلم یعنی «همسایه شما، زهره، بار معنایی دو لبه‌ای دارد و من فکر می‌کنم که در همسایگی ما زهره‌های بسیاری وجود دارند و این نام به نظرم برای این فیلم نام ملموس‌تری می بود.

علی درخشنده کارگردان «همسایه شما، زهره» با اشاره با حس حفاظت کنندگی کاراکتر زهره افزود:  اگر بخواهیم مقداری از دورتر به زهره نگاه کنیم می‌بینیم که او مادرانگی را کاملاً انجام می‌دهد. ناظر این هستیم که زهره یک سیستم حفاظت کننده و حمایتی نسبت به اطراف خود دارد و این حفاظت کنندگی بخشی از مادرانگی اوست.

علی درخشنده در توضیح دلایل انتخاب شهرک اکباتان به گفتن لوکیشن فیلم او گفت  کمتر شهرکی وجود دارد که  همانند شهرک اکباتان مردمانی از هر قشر در آن زندگی کنند و علت دیگر این انتخاب به نمادی از شهر بودن این شهرک برمی‌گشت. این که در این مکان یک کلونی شکل گرفته که برای خودش یک هیئت مدیره و حتی چند نماینده نیز دارد و انتخاب فضای شهرک اکباتان از این باب می بود و خود این فشردگی واحدهای مسکونی و سقف‌های مختصر و این ساختما‌های مقاوم در برابر زلزله و حتی  پنجره‌های این شهرک برای من زیاد دلنشین می بود به خصوص به این علت که تنهایی انسان‌ها در پشت این پنجره‌ها زیاد زیاد تر دیده می‌شود.

 رویا افشار بازیگر مهم فیلم همسایه شما زهره  نیز  در توضیح دلایل اهمیت فیلم و کاراکتر برای خود او گفت: سخن اول و آخرم را وقتی که فیلمنامه را می‌خوانم می‌زنم. برایم زیاد مهم است که  شخصیتهای  که کار می‌کنیم و به نمایش در می‌آوریم، بخشی از جامعه باشند به این علت که در موقعیت خاصی زندگی می‌کنیم و نمی‌توانیم با انتخاب‌هایمان بی‌هوا از حقیقت‌های جامعه گریز کنیم.

او همین طور گفت: امکان پذیر که من هیچ ربطی به این کاراکتر نداشته باشم  اما این برای من  یک شانس می بود که در «همسایه شما، زهره»  وجود داشته باشم آقای درخشنده و نویسنده کار که به اتفاق هم کار می‌کردند زیاد خوب  شخصیت  را می‌شناختند و این برای من زیاد شگفتی آور می بود که این مردان جوان  چطور به این چنین موقعیتی رسیده‌اند

 افشار در ادامه گفت:  زهره یک  شخصیت  حقیقی است که ما تلاش کردیم بخشی از آن حقیقت را به شما نشان دهیم. همه حقیقت را نمی‌توان نشان داد و در واقع ما تلاش کردیم‌قسمت بیرونی آن حقیقت را به شما نشان دهیم و مخاطب نیز باید‌قسمت داخلی این حقیقت را درون خود جستجو و اشکار کند. این تاثییر از آن جهت برای من مورد قیمت است که پیوندی از جامعه است و این  شخصیت  و موقعیتش صدمه دیده از حالت جامعه حوالی  خودش است.

رویا افشار با اشاره به قوت هنر در تشکیل تاثییر بر جامعه و  حل مشکلاتش افزود: هیچ اتفاقی جدا از آنچه در جامعه جاری است رخ نمی‌دهد و هیچ موردی، حالتی روانی و اتفاق خاصی جدا از آنچه در جامعه در جریان است نمی‌تواند شکل بگیرد. هنر می‌تواند قدم اول را در حل مشکلات  بردارد و هنرمندان ما با جسارت این قدم‌ها را برمی‌دارند. فکر می‌کنم اگر  فیلم‌هایی همانند «همسایه شما، زهره»  نمایش داده شوند  و زیاد تر دیده شوند  تعداد بسیاری از مسائل احتمالا ساده‌تر می‌شد چرا که قرار نیست مردم عادی علم روانشناسی و جامعه‌شناسی را مطالعه کنند ولی هنر می‌تواند این فاصله را بشکند.

 افشار در ادامه گفت: هنر آنقدر قوت دارد که می‌تواند فاصله طبقاتی را از بین ببرد چه رسد به  فواصل جنبه‌های تفکری بین جامعه، به همین علت من مدام از مخاطبان این فیلم خواهش می‌کنم که با چشم باز این فیلم را تماشا کنند چرا که اشاراتی در آن وجود دارد و این اشارات شما را به منزل مقصودی رهنمون خواهد می بود که آن منزل خواسته در واقع ابتدای نقطه حرکت است.

رضا صائمی منتقد سینما  نیز با گفتن این که فیلم همسایه شما زهره از آن دست فیلم‌هایی است که باید دیده شود او گفت: در این فیلم از نظر فرم با یک سایکودرام روبه رو هستیم و با دقت به این که از ترکیب ژانری منفعت گیری شده می‌توانیم آنرا درام روانشناختی بنامیم در عین حال من وجوه جامعه شناسانه را نیز زیاد پررنگ می‌بینم و این دو از هم جدا نیستند.

او همین طور گفت: هنگامی هسته مهم و معنایی قصه در رابطه نسبت من با دیگریست یعنی با روانشناسی اجتماعی یا همان فردیت و جمعیت سر وکار داریم.

وی با اشاره به تفاوتها و شباهتهای  این فیلم  و فیلم پرویز او گفت: پرویز زیاد تر یک  خشونت بیرونی داشت یعنی یک خشمی که تبدیل به پرخاشگری شده می بود برخلاف زهره که با خودش دچار است. اگر آنجا ما با پرخاشگری، خشونت و یک عکس العمل  بیرونی پیچیده روبرو هستیم اینجا با یک نوع افسردگی و در خود فرورفتگی روبه رو هستیم و دلنشین اینجاست که هم پرویز و هم زهره رفتارشان مصداقی از خشم است.

او همین طور گفت: در روانشناسی هم ما با این قضیه برخورد داریم احتمالا در ابتدا شگفتی کنیم که چطور یک فرد افسرده می‌تواند خشمگین باشد  اما در  طبقه‌بندی هیجانات در دسته‌بندی  روانشناسی، افسردگی نوعی خشونت است اما خشونت علیه خود، نه علیه فرد دیگر و ما علیه خودمان طغیان می‌کنیم اینجا ما با زهره‌ای روبه رو هستیم که ظاهرش امکان پذیر آرام باشد ولی خنجری برداشته و به خودش صدمه می‌زند. از این حیث باید سوال کرد که آیا تنهایی زهره یک تنهایی خودخواسته است؟

صائمی افزود:  هنگامی امکان و بستر شکوفایی فراهم نشود عرصه و بستر خود ویرانگری فراهم خواهد شد. اما بین افسردگی و حالت مالیخولیایی یا سوگ زدگی تفاوت‌هایی وجود دارد و من رگه‌هایی از سوگ زدگی را در کاراکتر زهره می‌بینم. ناکامی‌ها علتخواهد شد، میلی که نسبت به چیزی درون ما وجود داشته ارضا و اغنا نشود. در افسردگی هم چنان انگیزه زیستن و تلاش وجود دارد و کاملا از بین نرفته است اما در مالیخولیا یا سوگ زدگی ما اساساً میل را از دست می‌دهیم و حتی دلمان نمی‌خواهد که دیگر هیچ تغییری اتفاق بیافتد و این برای تعدد تکرار ناکامی‌هایی است.

 رضا صائمی در ادامه با گفتن این که فیلم «همسایه شما، زهره» کارکرد تراپی دارد افزود: آنچه که در آخر برای کاراکتر زهره اتفاق می‌افتد حال ما را خوب می‌کند به همین علت فکر می‌کنم که این فیلم کارکرد تراپی نیز دارد. در او گفت و گو  نامه نگاری و  خود افشاگری که زهره در فیلم به آن دست می‌زند به نوعی تلاش او برای رهایی و خلاص شدن از آن حالت است. یکی از تکنیک‌های درمانی در روان‌درمانی نوشتن است و احساسی که ما در رابطه خودمان داریم در متن، متین می‌شود و به نوعی ما به یک خودآگاهی نسبت به خودمان می‌رسیم و این برای ما یک امکان برای خلاص شدن، رهایی، کاتارسیس و آنچه که در مکانیزم‌های دفاعی فروید پالایش نامیده می‌شود تشکیل می‌کند و از اصلاً یکی از خاصیت‌های سینما و هنر همین پالایش است.

انتهای مطلب/