به گزارش مهتاب من از تنسیم، کانون پرورش فکری از دیرباز پیشگام تشکیل محتوای فرهنگی و هنری برای کودکان و نوجوانان ایران بوده است. یکی از با اهمیت ترین و تأثیرگذارترین فعالیت‌های کانون، اقتباس از کتاب‌های انتشار شده در انتشارات کانون و تبدیل آن‌ها به فیلم‌های سینمایی و انیمیشن است. این رویکرد، نه‌تنها به ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی پشتیبانی کرده، بلکه به غنای سینمای کودک و نوجوان نیز افزوده است.

گستره‌ای از آثار اقتباسی

بر پایه اطلاعات حاضر از قبل تا امروز، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بیشتر از ۱۰۰ گفتن کتاب خود را در نزدیک به ۶۰ سال فعالیت به فیلم و انیمیشن تبدیل کرده است که این آثار طیف گسترده‌ای از نوشته‌ها را شامل می‌شود.

انیمیشن‌های آموزشی و سرگرم‌کننده: همانند «بادکنکی که شاد می بود» به کارگردانی پروین تجوید (۱۳۹۰) بر پایه کتاب «تو مادر منی؟» از محمدرضا شمس، و «گنجشک و پنبه دانه» مرتضی احدی (۱۳۸۵) با اقتباس از افسانه‌های عامیانه ایرانی از نورا حق‌پرست که جایزه هیات داوران جشنواره ویسامبورک فرانسه را نیز از آن خود کرد.

فیلم‌های داستانی و اجتماعی: همانند «احمد باید بپرسد» به کارگردانی اژدر دلداده (۱۳۷۷) اقتباسی از کتابی از حمید گروگان که به مسائل اجتماعی می‌پردازد، یا «علی و برفی» مسعود مومنی (۱۳۹۰) با نوشته اجتماعی که از کتابی با همین گفتن نوشته مجید عمیق ساخته شد.

آثار اقتباسی از ادبیات کهن: نظیر «زال و سیمرغ» به کارگردانی علی‌اکبر صادقی (۱۳۵۶) بر پایه داستان‌های شاهنامه که نوشته محمود مشرف‌آزادتهرانی است، ساخته شد.

فیلم‌های با محوریت دفاع مقدس و مسائل اجتماعی: به گفتن مثال «باغ کیانوش» به کارگردانی رضا کشاورزحداد (۱۴۰۳) اثری اقتباسی از علی‌اصغر عزتی‌پاک که به نوشته دفاع مقدس می‌پردازد، و یا «قشنگ صدایم کن» به کارگردانی رسول صدرعاملی (۱۴۰۳) که با اقتباس از کتابی از فرهاد حسن‌زاده که قضیه اجتماعی را در بردارد، ساخته شد و هر دو فیلم موفق به دریافت جوایز بسیاری از جشنواره‌های داخلی همچون فیلم فجر شدند.

نقش برجسته انیمیشن در تولیدات کانون

اما قسمت قابل توجهی از اقتباس‌های کانون به تشکیل انیمیشن تعلق دارد. این انتخاب هوشمندانه به علت جذابیت بالای انیمیشن برای کودکان و نوجوانان و امکان انتقال مفاهیم پیچیده به زبانی ساده و قابل فهمیدن است.«آزاده» به کارگردانی فرخنده ترابی(۱۳۷۳) که به جنگ ایران و عراق می‌پردازد که مازیار تهرانی در کتابی با همین گفتن سال ۱۳۷۱ آن را به رشته تحریر درآورده است. «تُن پیچ» به کارگردانی سمانه ممتازمند (۱۳۸۹) بر پایه داستانی تخیلی از مهسا جلیلی کمالیان .«چکاوک و چمنزار» به کارگردانی صفرعلی اصغرزاده (۱۳۷۷) اقتباسی از یک شعر نوشته صفورا نیری ساخته شد، از جمله آثاری می باشند که در این حوزه تشکیل شده‌اند و نشان خواهند داد که کانون با منفعت گیری از انیمیشن به نوشته‌های متنوعی پرداخته و تلاش کرده تا سلیقه‌های گوناگون مخاطبان را پوشش دهد.

جوایز و افتخارات

از همین روست که تعدادی از این آثار اقتباسی در جشنواره‌های داخلی و خارجی موفق به کسب جوایز متعدد شده‌اند که نشان از کیفیت بالای تولیدات کانون دارد. به گفتن مثال، «گنجشک و پنبه دانه» جایزه هیات داوران جشنواره ویسامبورگ فرانسه را از آن خود کرده است، یا فیلم «بهادر» به کارگردانی عبدالله علیمراد (۱۳۷۹) که از روی کتابی با همین گفتن نوشته خود وی ساخته شد و نخل طلایی جشنواره کن جونیور فرانسه را در سال (۲۰۰۱) از آن خود کرد.

«گل و پرنده وخورشید» به کارگردانی بهرام جواهری(۱۳۸۰) دیگر فیلمی است که بر پایه نوشته بهمینار فریدونی ساخته شد و دیپلم افتخار از جشنواره رشد، برنده جایزه قاهره برنزی از جشنواره قاهره، برنده جایزه برنزی برای بهترین نوشته فیلم مختصر از جشنواره هوستون را دریافت کرد.

«مداد بنفش» نفیسه ریاحی(۱۳۵۴) نیز بر پایه قصه‌ای از کراکت جانسون ساخته شد و در سال ۱۹۷۵ دیپلم افتخار فستیوال گیخون اسپانیا را از آن خود کرد.

اقتباس‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از کتاب‌ها تاثیرات مثبت تعداد بسیاری بر فرهنگ و هنر سرزمین داشته است. این آثار نه تنها علاقه به کتابخوانی را در کودکان و نوجوانان افزایش خواهند داد، بلکه جهت تحکیم توانایی‌های زبانی و تفکر خلاق خواهد شد و کودکان و نوجوانان را با مفاهیم ارزشمندی همچون دوستی، همدلی، عدل و صلح آشنا می‌سازند، در عین حال به نگه داری و ترویج فرهنگ و ادبیات ایرانی نیز پشتیبانی می‌کنند.

با دقت به تنوع موضوعی، کیفیت هنری و تاثیرات مثبت، می‌توان او گفت اقتباس‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از کتاب‌ها، گنجینه‌ای مورد قیمت برای سینما و ادبیات کودک و نوجوان ایران است. حمایتاز این تولیدات و تشویق هنرمندان به خلق آثار شبیه می‌تواند نقش مهمی در ترقی سطح فرهنگ و هنر کودکان و نوجوانان داشته باشد. کانون با تکیه بر ظرفیت‌های هنری و داستانی حاضر در ادبیات کودک و نوجوان، توانسته است پلی بین کتاب و پرده سینما تشکیل کند و نسلی را با فرهنگ و هنر غنی ایرانی آشنا سازد.

انتهای مطلب/