به نقل از مهتاب من، بر پایه گزارش اتاق تهران و مطابق آمار اراعه‌شده از سوی وب‌سایت معتبر سرف‌شارک، شرکتی که در حوزه امنیت سایبری و اینترنت فعال است، ایران از بین ۱۲۱ سرزمین جهان در جایگاه ۹۵ به لحاظ کیفیت اینترنت زندگی دیجیتال قرار دارد. این جایگاه در بین کشورهای منطقه آسیا رتبه ۳۱  در بین ۳۵ سرزمین است. جایگاه ایران در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل از آن ۱۱ پله کم شدن کرده است.

پیش از این نیز انجمن تجارت الکترونیک، دومین گزارش کیفیت اینترنت را انتشار کرده می بود. در این گزارش، ایران به لحاظ اختلال اینترنت، رتبه ۴۷ از بین ۵۰ سرزمین منتخب و شبیه (از نظر GDP) را به خود تعلق داده است. ایران در شاخص محدودیت اینترنت رتبه ۴۹ و در شاخص شدت اینترنت در جایگاه ۵۰ در بین ۵۰ سرزمین قرار گرفته است. این چنین با دقت به این که به علت محدودیت‌های حاضر، کاربران بین‌المللی به‌اختصاصی در حوزه تجارت و این چنین ایرانیان خارج از سرزمین در تعداد بسیاری از موارد امکان اتصال به دامنه‌های IR را ندارند، گزارش انجمن تجارت الکترونیک بیانگر این است که فیلترشکن جهت دسترسی به وب‌سایت‌های دارای محدودیت، با اختلال در پیمایش و اتصال روبه رو است و اختلال‌ها خطر حملات سایبری و فیشینگ را افزایش داده است.

سهم‌گیری ICT از قیمت افزوده اقتصاد

اتاق بازرگانی تهران در ابتدای گزارش خود، سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از قیمت افزوده اقتصاد را بازدید کرده است. مطابق این گزارش، مطابق سالنامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سهم قیمت افزوده قسمت فناوری اطلاعات آی‌تی از ۱.۰۷درصد در سال ۱۳۹۷ پیش‌بینی می‌شود این سهم به ۱.۲۲ در سال ۱۴۰۱ و در قسمت سی‌تی نیز از ۳.۶۲درصد در سال ۱۳۹۷ به ۴.۳۵درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته باشد.

در ادامه این گزارش، روال رشد ضریب نفوذ اینترنت -که تعداد کاربران اینترنت به‌ازای ۱۰۰ نفر جمعیت را مشخص می کند- از ۵.۳۵درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۳۹ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. علاوه بر این، ضریب نفوذ اینترنت در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد ۸.۶درصدی داشته است. از نظر دیگر، با دقت به این که آخرین به‌روزرسانی گزارش مربوط به آخر ۱۴۰۲ است، در این زمان ضریب نفوذ اینترنت نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۰.۷درصدی داشته است.

علاوه بر این، سهم ایران در شاخص گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال ۲۰۲۳ نسبت به میانگین جهانی بازدید شده است. مطابق این بازدید، ۷۸.۶ درصد افراد در ایران از اینترنت منفعت گیری می‌کنند که بالاتر از میانگین جهانی در سال ۲۰۲۳ یعنی ۷۰.۵ درصد بوده است. این چنین، ۷۹.۵ درصد از خانوارهای ایرانی به اینترنت خانگی دسترسی دارند و ۷۶.۲ درصد افراد به تلفن همراه دسترسی دارند. مطابق گزارش اتاق تهران، بالابودن سهم ایران در افراد منفعت گیری‌کننده از اینترنت در قیاس با میانگین جهانی، بیانگر اهمیت اینترنت در زندگی و کسب‌وکارهاست.

در ادامه گزارش اتاق بازرگانی تهران، شاخص آمادگی برای فناوری‌های مرزی آورده شده است. این گزارش، در این تکه بر پایه اندازه‌گیری آنکتاد از شاخص آمادگی برای فناوری‌های مرزی، ایران با نمره ۰.۵۳ برای سال ۲۰۲۲ در رتبه ۷۵ از بین ۱۶۶ سرزمین قرار گرفته است. این در حالی است که ایران در سال ۲۰۲۱ در رتبه ۷۱ بوده است؛ این نزول رتبه ایران را در جایگاه پایین‌تر از میانگین جهانی قرار داده است.

سهم ناچیز صادرات محصولات فناوری

پنج شاخص کلی برای اندازه‌گیری آمادگی برای فناوری‌های مرزی شامل گسترش فناوری، توانایی، تحقیق و گسترش، صنعت و دسترسی به تامین مالی است. بازدید حالت ایران در شاخص فناوری و نوآوری در سال ۲۰۲۳ بیانگر این است که ایران جایگاه مناسبی به لحاظ دسترسی کاربران اینترنت از کل جمعیت در قیاس با جهان دارد‌. اما ایران در یکی از مولفه‌های این شاخص که سهم صادرات محصولات با فناوری بالا و صادرات خدمات دیجیتال قابل تحویل است، حالت و جایگاه مناسبی ندارد و رتبه ۱۱۸ در بین ۱۶۶ سرزمین را دارد.

اتاق بازرگانی تهران در این گزارش، بعد از تشریح حالت اینترنت در ایران، تاثییر اختلال در اینترنت بر کسب‌وکارها را بازدید کرده است. مطابق این بازدید، افت مقدار تراکنش‌های مالی در محیط اینترنتی، منفعت گیری از انواع فیلترشکن‌ها و بالا رفتن ریسک هک‌شدن پلتفرم‌های اینترنتی کسب‌وکارها و افت انگیزه برای اندوخته‌گذاری در حوزه هوشمندسازی صنعت، به گفتن تنها بخشی از صدمه‌های ناشی از قطع شدن اینترنت و فیلترینگ پلتفرم‌های خارجی نقل می باشند.

اتاق بازرگانی تهران، اثرات اختلال اینترنت بر کسب‌وکارها را در دو دسته اثرات مستقیم و غیرمستقیم؛ افت منفعت‌وری، افت کیفیت اراعه خدمات به مشتری، پیامدهای مالی و تاثییر منفی بر شهرت برند نام برده است. استدلال اتاق بازرگانی درمورد افت منفعت‌وری کارکنان کسب‌وکارها تحت‌تاثییر اختلال در اینترنت این است که با قطع اتصال اینترنت در تجارت از طریق افت منفعت‌وری علتمی‌شود که کارکنان نتوانند ماموریت های خود را به‌درستی انجام بدهند و روتین‌های الزامی همانند ارتباطات، انتقال فایل و داده‌های حیاتی شرکت و مشتری مختل می‌شود. با دقت به این که در عصر دیجیتال، مشتریان انتظار دریافت خدمات سریع و قابل مطمعن دارند و تمایلی ندارند با مشکلات قطع اینترنت یا دیگر اختلالات روبه رو شوند، بازدید اتاق بازرگانی تهران مشخص می کند که یک وب‌سایت با شدت پایین یا همراه با اختلال در دسترسی می‌تواند تبدیل از دست دادن درآمد و صدمه قابل توجهی به اعتبار یک کسب‌وکار و تجارت آن شود.

در ادامه این گزارش، پیشنهاد‌هایی به کسب‌وکارها برای به‌حداقل رساندن پیامدهای منفی قطع اینترنت و تداوم فعالیت آنها داده شده است. در این عرصه، برای اختلال‌های درون شبکه‌ای که مربوط به کسب‌وکارها است، می‌توان از طریق طراحی برنامه‌های جامع با چالش‌هایی همچون خطاهای شبکه برای مطمعن از انتقال یکپارچه در طول وقفه‌ها و تشکیل راه‌حل‌های پشتیبان مقابله کرد.

این چنین اتاق بازرگانی تهران، برتری‌بندی عمل های حفاظتی، انعطاف‌پذیری و افزونگی را برای مطمعن از این که کسب‌وکار به‌خوبی برای اختلالات احتمالی آماده باشد، زیاد بااهمیت می‌داند. علاوه بر این، گزارش اتاق بازرگانی تهران مقابله با تاثییر منفی اختلال در اینترنت بر شهرت برندهای کسب‌وکاری نیز‌ برتری‌دادن مجدد به حفاظت و انعطاف‌پذیری را تجویز کرده تا بتوانند از اعتبار و مطمعن مشتریان خود محافظت کنند.

در آخر نیز‌ اتاق تهران از نهادهای متولی از جمله شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی، سازمان تنظیم مقررات و کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه قوه‌قضائیه خواست کرده تا به وابستگی حیات کسب‌وکارها به اختصاصی کسب‌وکارهای حوزه اقتصاد دیجیتال به تکنولوژی و اینترنت، دقت اختصاصی کنند و دولت با تجدید نظر در فرآیند رگولاتوری به گسترش کسب‌و‌کارهای نوین پشتیبانی کند.  با دقت به این که از بین بردن محدودیت‌های اینترنتی، مساله مهم حیات کسب‌وکارهاست، اتاق بازرگانی تهران نیز به دولت نظر داده در حوزه فناوری به‌اختصاصی اینترنت، نگرش خود را عوض کند.

به همین علت، قسمت خصوصی ملزوم دانسته تا سیاستگذاری‌ها در راستای پشتیبانی به گسترش زیرساخت و برنامه‌ریزی پایدار جهت گسترش اقتصاد دیجیتال و کسب‌وکارهای مجازی باشد و از طریق تسهیل شرایط به گسترش کسب‌وکارهای فعال در حوزه تبلیغات بازاریابی، دیجیتال مارکتینگ، گردشگری، تحلیل بازار و فروش کالا و خدمات در قالب زنجیره تامین پشتیبانی شود.

منبع :


دنیای اقتصاد